İsrail ile ABD arasında Filistin gerginliği

BM'nin İsrail'in yerleşim politikasına karşı kararı ve ABD'den gelen iki devletli çözüm uyarısının ardından İsrail hükümetinin tepkisi sürüyor.

İsrail Eğitim Bakanı Naftali Bennett Ynet haber sitesine yaptığı açıklamada, Donald Trump'ın ABD Başkanı olarak göreve başlamasının ardından Filistin'in 'gündemden çıkarılacağını' savundu. Sağcı Yahudi Evi (Bayit Yehudi) Partisi lideri de olan bakan, İsrail'in Batı Şeria'nın geniş kesimlerini topraklarına katması yönündeki çağrısını tekrarladı. İsrail'in Batı Şeria'daki yerleşim birimleri, iki devletli çözüm temeline dayanan müzakerelerdeki en önemli engellerden birini oluşturuyor.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, dün Washington'da yaptığı Ortadoğu sorununa ilişkin konuşmada, iki devletli çözümün bölgede kalıcı barışın sağlanması için tek imkân olduğunu vurgulamış, 'eğer tek devlet olursa, İsrail ne Yahudi, ne de demokratik olur. Çünkü o zaman barış içinde yaşayamaz' mesajı vermişti.

Kudüs'ün iki devletin başkenti olabileceğini dile getiren Kerry, sınırların da 1967'deki Altı Gün Savaşı öncesindeki sınırlara göre belirlenmesi önerisinde bulunmuştu.

BM Güvenlik Konseyi'nde geçen cuma günü alınan kararla, İsrail'e Filistin bölgelerinde Yahudi yerleşim yerleri inşa etmeye son vermesi çağrısında bulunulmuştu. 15 üyeli BM Güvenlik Konseyi'nin 14 üyesi lehte, ABD ise çekimser oy kullanmıştı. Karar, özellikle de ABD'nin veto hakkını kullanmaması, İsrail'in tepkisine yol açmıştı.

BM kararı

BM kararında "İsrail hemen ve tamamen, Doğu Kudüs de dahil olmak üzere, işgal altındaki Filistin topraklarında tüm yerleşim yeri faaliyetlerini durdurmalı" çağrısı yapılıyor. Kararda, Yahudi yerleşim yerlerinin hukuki dayanağının olmadığı ve bölgedeki iki devletli çözüme zarar verdiği de belirtiliyor. BM Güvenlik Konseyi, 1979 yılından bu yana ilk kez İsrail'in yerleşim politikasını eleştiren bir karar almıştı.

Kerry'nin açıklamalarına ilk tepki dün İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'dan gelmiş, Netanyahu Kerry’nin açıklamalarının “derin hayal kırıklığı” yarattığını ve “İsrail karşıtı” olduğunu söylemişti. Netanyahu, BM kararıyla ilgili olarak, “İsrail, bu kararın yarattığı zararı hafifletmek ve feshetmek için, seçilmiş başkan Donald Trump ve Amerikan Kongresi ile çalışmayı dört gözle bekliyor” demişti.

İsrail'in 1967'de işgal ettiği Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te inşa edilen konutlarda yaklaşık 600 bin İsrailli yerleşimci yaşıyor. Yaklaşık 3 milyon Filistinlinin yaşadığı Batı Şeria'da yerleşimcilerin büyük bölümü güvenlik kameraları altında yaşamını sürdürüyor. İnsan hakları örgütü B'Tselem'e göre, 1967 yılından beri Batı Şeria'da 125 Yahudi yerleşim yeri inşa edildi, ayrıca 100 kadar da izinsiz yerleşim yeri kuruldu.

 

© Deutsche Welle Türkçe

AFP/SSB/BK