İsveç'in NATO üyeliğinde belirsizlik arttı
29 Haziran 2023
İsveç'in başkenti Stockholm'de düzenlenen Kur'an yakma eylemine tepkiler sürerken ülkenin üyeliğinin 11-12 Temmuz'daki NATO zirvesine yetişmesi konusunda belirsizlik daha da arttı.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kur'an yakma eylemini kınadığı mesajında bu tarz eylemlere göz yummanın suça ortak olmak anlamına geldiği vurgusu yaparken Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da "NATO'da müttefikimiz olmak isteyenler, İslam karşıtı ve yabancı düşmanı teröristlerin yıkıcı davranışlarına müsamaha gösteremez ve izin veremez" diye tepki gösterdi. Altun, İsveç'in NATO'ya üyeliğine atıfla ayrıca "terörle mücadelenin ciddi bir ittifakın temel ön şartı" olduğunu kaydetti.
Macaristan'dan erteleme sinyalleri
Bu arada İsveç'in NATO'ya üyeliği için onay beklediği diğer ülkeMacaristan'dan da olumsuz sinayeller geliyor. Macar medyası, İsveç'in üyeliğine onay için meclis oturumunun yaz tatili sonrasına sarkacağını bildirdi.
Konuyla ilgili haberlerde, Macaristan parlamentosunun yaz tatiline girmeden önce yapacağı oturumların gündeminde İsveç'in NATO'ya üyeliğinin yer almadığına dikkat çekildi. Haber portalı hvg.hu ve index.hu, Başbakan Viktor Orban'ın milliyetçi Fidesz Partisi'nin oylamayı ileri bir tarihe ertelediğini bildirdi.
Stoltenberg 6 Temmuz'da toplantıya çağırdı
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve başta ABD olmak üzere ittifak üyeleri, İsveç'in üyeliğinin 11-12 Temmuz’da Litvanya’nın başkeni Vilnius’ta düzenlenecek NATO zirvesinde resmen ilan edilebilmesi için aylardır yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyor.
Stoltenberg, NATO zirvesi öncesinde bu yönde bir adım daha atarak Türkiye, İsveç ve Finlandiya'yı Daimi Ortak Mekanizma toplantısı için 6 Temmuz Perşembe günü Brüksel'deki NATO merkezinde görüşmeye çağırdı. NATO Genel Sekreteri, dün yaptığı basın toplantısında, "İsveç'i NATO'ya üye olarak selamlamanın zamanı geldi" diye konuştu. Türkiye'nin toplantıda Dişişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın tarafından temsil edileceği bildirildi.
Almanya Başbakanı Scholz Erdoğan ile görüştü
Konuyla ilgili dün akşam Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da bir telefon görüşmesi yaptıkları bildirildi. Alman hükümetinden yapılan açıklamada, iki liderin NATO zirvesinde ele alınacak konularda görüş alışverişinde bulunduğu, Ukrayna savaşı ve Avrupa'nın güvenliği ile İsveç'in NATO'ya üyeliğinin konuşulduğu bildirildi. İki liderin ayrıca farklı alanlardaki ortak çalışmalar konusunda adımlar atılması ve görüş alışverişinde bulunulmasına devam etmesi konusunda hemfikir oldukları vurgulandı, ancak bunların hangi alanlar olduğuna dair detay belirtilmedi.
Türkiye Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre de Erdoğan görüşmede İsveç'in, terörle mücadele mevzuatındaki değişiklik başta olmak üzere doğru yönde adımlar atmakla birlikte ülkedeki PKK, PYD ve YPG yanlılarının serbestçe terörü öven gösteriler düzenlemeye, terör örgütlerine insan devşirmeye ve finans kaynağı teminine devam ettiklerini yineledi ve bu durumun Türkiye açısından kabul edilemez olduğunu bir kez daha vurguladı.
Fas büyükelçisini geri çekiyor
İsveç'te polisin izin verdiği Kur'an yakma eylemine tepkiler de sürüyor. Başta Müslüman ülkeler olmak üzere pek çok ülkeden kınama mesajları gelirken Fas da ülkedeki büyükelçisini istişarelerde bulunmak üzere geri çağırdığını duyurdu. Ayrıca Fas'taki İsveç maslahatgüzarının da eylem konsundaki tepki iletilmek üzere Fas Dışişleri Bakanlığına çağrıldığı bildirildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı da, dünkü Kur'an yakma eylemini "saygısızca" ve "incitici" olarak niteleyip kınarken, Türkiye ve Macaristan'ın İsveç'in NATO'ya üyeliğini onaylaması yönündeki çağrısını da yineledi.
Polis yasağı mahkemeden dönmüştü
İsveç'in başkenti Stockholm'de bir kişi dün kentin merkez camisinin önünde Kur'an yakma eylemi düzenlemişti. Kurban Bayramı'nın ilk günündeki bu eylem için İsveç makamlarından izin alındığı ve eylemi düzenleyenin 37 yaşındaki Salvan Momika isimli Iraklı bir sığınmacı olduğu bildirildi.
İsveç polisinin Şubat ayında yapılması planlanan iki adet Kur'an yakma eylemini yasaklayan kararı Nisan ayında mahkemeden dönmüş, Stockholm İdare Mahkemesi kararında "polisin güvenlik riski endişelerinin protesto hakkını kısıtlamaya yeterli olmayacağı" hükmüne varılmıştı. Emniyet Teşkilatı'nın temyiz başvurusu da sonuç vermemiş, üst mahkeme Haziran ayında açıkladığı kararda alt mahkeme kararını onamıştı.
Reuters, AFP, DW / ETO,BK