İttifakların vekil listelerinde son durum ne?
4 Nisan 2023
Cumhurbaşkanlığı seçimleri için dört aday resmen belli olurken şimdi de gözler milletvekili listelerinde. 14 Mayıs'ta gerçekleşecek cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimleri öncesi ittifaklar, vekil listelerine son halini vermeye çalışıyor. İttifaklar seçime bazı illerde de ortak liste ile girmeye hazırlanıyor.
Cumhur ve Millet ittifaklarının hedefi öncelikle 360, ardından da en az 301 çoğunluğuna ulaşabilmek. Emek ve Özgürlük İttifakı'nda hedef ise 100 milletvekili. Milletvekili aday listelerinin Yüksek Seçim Kurulu'na 9 Nisan'da teslim edilmesi gerekiyor. Ancak milletvekili aday listeleri 19 Nisan Çarşamba günü Resmi Gazete'de yayımlanarak kesinlik kazanacak.
Peki pazarlıklar devam ederken ittifaklarda vekil listelerine ilişkin son durum ne?
Cumhur İttifakı'nda ortak liste gündemi yok
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Büyük Birlik Partisi (BBP), Yeniden Refah Partisi'den (YRP) oluşan muhafazakâr Cumhur İttifakı'nda şu an için "ortak liste" gündemi yok. Her dört parti de 81 il, 87 seçim bölgesinde kendi milletvekili aday listesi ile seçime gitmeye hazırlanıyor. BBP'nin bazı illerde ortak liste yapılmasının daha iyi olacağını savunduğu, ancak bu talebine henüz diğer ittifak ortaklarından olumlu yanıt alamadığı kaydedildi.
AKP'de ise "iktidar olmak için 81 ilde aday çıkarılmasının gerektiği" görüşü hâkim. Bu nedenle MHP, BBP veya YRP'nin bazı illerden aday çıkarmama kararı almasını bekliyor. MHP, "seçmenden gelecek olası tepki", "MHP'nin 50 yıllık parti olması" gibi nedenlerle ortak listeye şu anda mesafeli. MHP, 81 ilde milletvekili listesini de 9 Nisan Pazar gününü beklemeden 7 Nisan Cuma günü YSK'ya sunacak.
AKP'de ortak liste konusunda MHP ile son ana kadar görüşmelerin süreceği, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin de liste gündemli bir görüşme yapabileceği belirtiliyor. Erdoğan'ın da hafta boyunca AKP'deki liste ve seçim toplantılarına katılacağı kaydediliyor.
HÜDA PAR adayları ise AKP listelerinde yer alacak. Bu sayının seçilecek yerden iki ya da üç olacağı kaydediliyor.
Millet İttifakı'nda liste telaşı
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İYİ Parti, Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA), Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti'den (DP) oluşan Millet İttifakı'nda da oluşturulan ortak komisyon çalışmalarını sürdürüyor. Liderlerin Cuma ve Cumartesi günü yapacağı son çalışma ile listelere son şeklinin verilmesi bekleniyor. İttifak bileşenlerinden DP'nin seçimlere girmeyerek CHP listelerinden aday göstermesine artık kesin gözüyle bakılıyor.
CHP ve İYİ Parti'nin 30 büyükşehir dışında iki ve üç milletvekili çıkaran 10-15 arası ilde ortak liste çıkarma yönündeki çalışmaları da sürüyor. İki parti arasındaki görüşmeler henüz karara bağlanmazken son kararı yine liderler verecek.
DEVA, Gelecek ve Saadet Partisi'nin üçlü olarak sürdürdüğü "ittifak içi ittifak" çalışmalarında da henüz tam olarak yol alınamadı. Saadet Partisi en başta kendi listelerinden DEVA ve Gelecek'in girmesini teklif etti. Ancak bu teklif kabul görmedi. Hem DEVA hem de Gelecek Partisi 81 ilde seçime girmeyi istiyor, ancak ortak liste yapılması durumunda vekil sayısı artırılabileceği hesaba katıldığından muhafazakâr oyların güçlü olduğu yaklaşık 20 ilde ortak listeyi değerlendiriyor. Bu illerde her üç partiden birinin listesinden adaylar gösterilmesi hedefleniyor.
Kulislerdeki bir diğer iddiaya göre de DEVA, Gelecek ve Saadet Partisi'nden bazı isimlere CHP listelerinden kontenjan verilecek. Ancak bu yönde henüz netleşen bir durum yok. CHP'de asıl tartışma ise CHP listelerinden diğer partilere kontenjan verilip verilmemesi. Diğer partilere kontenjan verilmesinin parti tabanında tepkiye neden olabileceği kaydediliyor.
"TİP krizi"nde son durum ne?
Emek ve Özgürlük İttifakı'nda ise Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) seçime kendi listesi ile girme kararı sonrası yaşanan kriz çözülemedi. EMEP seçimlere girmeyeceğini ve HDP, yani Yeşil Sol Parti listelerinde yer alacağını açıkladı. TİP kendi logosu seçime girmesi durumunda oy dengesi kritik illerde yeterli orana ulaşamazsa o ilde hem TİP hem de Yeşil Sol Parti vekil çıkaramama ihtimali bulunuyor. Bu nedenle TİP'e HDP'den tepki var.
TİP'in ayrı liste kararına Ahmet Türk, Selahattin Demirtaş, Gültan Kışanak gibi HDP'nin önde gelen isimlerinden eleştiri geldi. Eleştirilerin artması üzerine TİP Genel Başkanı Erkan Baş bir açıklama yapmak zorunda kaldı.
Erkan Baş, liste çıkarmayacakları illeri açıklayarak "Partimiz, Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Dersim, Diyarbakır, Gaziantep, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş. Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Van'ın da dahil olduğu bir dizi ilde seçime girmeyeceğini müttefikleriyle paylaşmıştır. Aydın, Bursa ve İzmir'in birer bölgesi, Kocaeli ve Manisa'da seçime girmeme ve Yeşil Sol Parti'ye oy çağrısı yapma eğilimini müttefikleriyle paylaşmıştır. Partimiz, yasalar gereği seçime katılmak zorunda olduğu en az 41 ilin belirlenmesinde de sadece Yeşil Sol Parti'ye değil, diğer muhalefet güçlerine de zarar vermemeyi esas almıştır" dedi.
Ancak TİP, "zarar vermeme" vurgusu yapsa da HDP ve Yeşil Sol Parti'deki ana görüş ise "zarar vermemesi mümkün değil" şeklinde. Özellikle İstanbul ve Ankara'da "TİP'in yarışa girmesinin" oylara etki edeceği savunuluyor. TİP hangi illerde seçime girmeyeceğini açıklasa da henüz hangi 41 ilde seçime gireceğini net olarak açıklamadı. Bu yönde çalışmalar ise sürüyor. TİP cephesinde ise "Bizim tabanımız ile HDP tabanı aynı değil, ittifaka zarar vermeyecek çalışma yapıyoruz" değerlendirmesi yapılıyor.