Kazan'da Erdoğan ve Putin ne konuşacak?
22 Ekim 2024
BRICS zirvesine katılmak üzere Çarşamba günü Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'a gitmesi beklenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ev sahibi Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ikili görüşme de gerçekleştirecek.
Rus kaynaklara göre Erdoğan ve Putin'in öncelikli gündemi son birkaç yıldır aralıklarla gündeme gelen doğal gaz merkezi projesi olacak.
Kremlin'den yapılan açıklamada, "Gaz alanında Türk ortaklarımızla verimli bir birliktelik kurduk. Karadeniz'in altında Mavi Akım ve Türk Akım boru hatları sorunsuzca çalışıyor. Devlet başkanları Kazan'daki toplantı kapsamında, Türkiye topraklarında bir uluslararası gaz merkezi kurmayı ele alacaklar" denildi.
Açıklamada ayrıca "hacmi 2023'te 55,4 milyar dolar olan ticari ilişkilerin geliştirilmesinin de iki liderin gündeminde olacağı" kaydedildi. Kremlin'e göre geçen yıl yüzde 11 daralma kaydedilen karşılıklı ekonomik ilişkiler bu yılın Ocak-Ağustos döneminde yüzde 6 büyüdü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kasım 2022'de katıldığı bir canlı yayında "Türkiye'nin doğal gaz hub'ı olacağını" ifade etmiş, Trakya bölgesinde kurulabilecek bir merkezden Avrupa'ya dağıtımın mümkün olacağını belirtmişti. Ertesi yıl Eylül 2023'te de Erdoğan aynı meseleyle ilgili "Rus doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması ile ilgili çalışmamız devam ediyor. Başka ülkelerin kaynakları da Avrupa pazarına ulaşabilir çünkü Türkiye dünya enerji merkezidir" diye konuşmuştu.
Kazan'daki ikili görüşmede ayrıca, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın Siemens'ten sipariş edilen ancak teslimatı yapılmayan parçalar yüzünden "inşaatının yavaşladığını" söylediği Akkuyu Nükleer Santrali'ndeki gelişmelerin de ele alınacağı değerlendiriliyor.
Kazan'da BRICS'e üyelik imzası atılmayacak
Türkiye'nin BRICS'e üyelik talebinin de iki liderin gündemine gelmesi bekleniyor. Türkiye katılım niyetini ilan ederken Rusya'dan Kazan'daki zirvede yeni üye alınmayacağı açıklaması geldi.
Sırbistan'ın Politika gazetesine konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Ryabkov, Kazan'daki zirvede BRICS'e yeni bir "tam üye" katılımının gündemde olmadığını söyledi. Ryabkov, "Türkiye'nin katılım arzusuna saygı duyduğunu" ancak BRICS içinde bir önceki genişlemeden kaynaklı uyum sorunları giderilene kadar yeni üye alınamayacağını ifade etti. Geçtiğimiz haftalarda da Moskova'dan benzer açıklamalar gelmişti.
TASS'a göre 1 Ocak 2024'te Suudi Arabistan, Mısır, İran, Etiyopya ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin de katılımıyla üye sayısı 10'a çıkan örgüte halihazırda 30 yeni devlet daha katılma niyetini beyan etmiş durumda.
Suriye ile diyalog
Perşembe günü de devam edecek zirve boyunca Rusya lideri Putin, Batı yaptırımları nedeniyle erişim dışı kaldığı SWIFT'e alternatif ortak ödeme yöntemleri oluşturulması hedefiyle lobi yapacak.
Putin-Erdoğan görüşmesinde de bu konunun gündeme gelebileceği değerlendiriliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Lirası'nın dolar karşısında değer kaybetmeye başladığı 2016 yılından beri başta yerel para ile ticaret olmak üzere bölge ülkelerine, Batı sistemlerine alternatif ödeme yöntemlerini kullanma çağrısı yapıyordu. Putin'in de zaman zaman tekrarladığı yerel para ile ticaret ve SWIFT'e alternatif ödeme yöntemi gibi çağrıların şu ana kadar somut bir karşılığı olmadı.
Moskova tarafından Erdoğan-Putin görüşmesine dair açıklamalar ekonomi odaklı olurken gözlemciler Suriye ile normalleşme çabası ve bölgedeki askeri gelişmelerin de gündeme gelebileceğini belirtiyor.
Erdoğan, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'la görüşme niyetini birden fazla kez dile getirmiş, bu çağrısına şu ana kadar Şam'dan karşılık bulamamıştı. Öte yandan sahadaki gözlemciler son dönemde Suriye'nin kuzeyinde askeri hareketlilik ve şiddet olaylarında artış olduğunu rapor ediyor.
DW / MUK,HS