Koronavirüs gölgesinde Astana görüşmesi

Suriye'deki savaşa siyasi çözüm amacıyla yürütülen Astana görüşmeleri çerçevesinde Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi bir kez daha toplandı. Koronavirüs salgını nedeniyle toplantı ilk defa videokonferans yöntemiyle yapıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani 1,5 saat süren bir görüşme gerçekleştirdi. Zirvede Erdoğan'a, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar eşlik etti.

Zirvede yaptığı açıklamada Erdoğan, "Komşumuz Suriye'nin bir an önce huzur, güvenlik ve istikrara kavuşması için elimizden geleni yapmayı sürdüreceğiz. Astana garantörleri olarak sergileyeceğimiz iş birliği, hiç şüphesiz bu ülkenin geleceğinde belirleyici olacaktır" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, gerektiğinde fiili müdahalede bulunarak insani dramın önüne geçtiklerini belirterek, "Suriye'nin siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün muhafazası sahada sükunetin tesis edilmesi ve ihtilafa kalıcı bir siyasi çözüm bulunması temel önceliklerimizdir" dedi. 

Putin: IŞİD'in faaliyetleri arttı

Zirvede söz alan Putin'den IŞİD konusunda uyarı geldi. Rusya Devlet Başkanı, örgütün Suriye'nin kuzeydoğusunda faaliyetlerini ciddi oranda artırdığını söyledi. Putin, Suriye'nin kuzeybatısında yer alan İdlib'deki durumun "tehlikeli" olduğuna dikkat çekti. Suriye'de Şam yönetiminin İdlib'e yönelik operasyonu Mart ayında Türkiye ve Rusya arasında varılan anlaşmanın ardından durdurulmuştu.

Putin ayrıca Suriye ekonomisinin yeniden inşaasının önemini vurguladı ve ABD ile AB'nin yaptırımlarının Esad yönetimini ekonomik olarak darboğaza soktuğuna dikkat çekti. ABD'de Trump yönetimi bu ay başında Şam'a yönelik Caesar yaptırımları olarak adlandırılan yeni yaptırımları devreye sokmuştu.

Liderlerden koronavirüs uyarısı

Liderler koronavirüs salgınının dokuz yıldır iç savaşla boğuşan Suriye için oluşturduğu riske dikkat çekti. Zirve sonrası yapılan yazılı ortak açıklamada "COVID-19 salgınının beraberinde Suriye'nin sağlık sistemi ile sosyo-ekonomik ve insani durumu bakımından büyük bir sınama getirdiğini kabul ederek, Suriye'deki insani durum ve salgının etkisine dair duydukları derin endişeyi dile getirmişlerdir" ifadesi yer aldı.

Üç lider, Suriyelilerin acılarınının hafifletilmesi için Suriye genelinde kesintisiz insani yardım sağlanmasının önemini de vurguladı. Ayrıca Birleşmiş Milletler'e ve örgüte bağlı insani kuruluşlara Suriye'ye yapılan yardımları artırma çağrısında bulunuldu.

Dokuz yıldır iç savaşla boğuşan Suriye'ye uluslararası bağışçılardan dün 6 milyar 900 milyon euro yardım taahhüdü gelmişti. Yardım, savaş nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalanlara yiyecek ve ilaç yardımıyla eğitim hizmeti sağlanması için harcanacak. Birleşmiş Milletler bu yıl içerisinde Suriye için 10 milyar dolar yardım toplamayı hedefliyor. 

Suriye'de 2011'den bu yana devam eden savaş, 400 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu ve komşu ülkelerle Avrupa'ya göçün kapısını araladı. Bugün itibarıyla Suriye'deki çatışmalar nedeniyle 11 bin milyon kişi insani yardıma muhtaç hale geldi. Yaklaşık 9 milyon kişinin de yeterli gıdaya erişimi bulunmuyor.

Üç lider son olarak 16 Eylül 2019'da Ankara'da üçlü zirvede bir araya gelmiş, zirvede Suriye'de Anayasa Komitesi’nin oluşturulması konusunda mutabakata varılmıştı. 

DHA,dpa/ÖA,JD

© Deutsche Welle Türkçe