Macaristan çekiliyor

Nabucco projesinin geleceğine yönelik tehlike sinyalleri ilk olarak, "Frankfurter Allgemeine Zeitung" adlı Alman gazetesinin çarşamba günkü baskısında yer alan bir haberde ortaya çıktı. AB diplomasi kaynaklarına dayanarak verilen haberde, projenin planlanandan çok daha pahalıya mal olduğu, bu nedenle ortak şirketlerin projenin daha küçük kapasitede hayata geçirilmesinin mümkün olup olmayacağını gözden geçirdiği bildirildi. Haberde, alternatif olarak sadece Bulgaristan-Türkiye sınırından Avusturya’ya uzanan bir doğalgaz boru hattının düşünüldüğü belirtildi.

Proje ortaklarında Macar enerji şirketi MOL da masrafların çok fazla olması nedeniyle artık daha fazla ödeme yapmak istemediğini açıkladı. Macar şirketi, bu belirsizlik yüzünden 2012 bütçesine de onay vermedi.

Macaristan krizde

Başlangıçta 8 milyar euroya mal olması planlanan projenin 15 milyar euroyu bulacağı tahmin ediliyor. Buna gerekçe olarak ise inşaat malzemesi ve özellikle demir cevheri fiyatlarındaki artış gösteriliyor. Zürich merkezli Güvenlik Çalışmaları Merkezi’nden Jonas Graetz, bunun konsorsiyum ortakları için “tasarruf” edilmesi gerektiği anlamına geldiğini söylüyor:

“Macaristan, hâlihazırda ekonomik krizde. Öte yandan Rusya'dan da iyi teklifler aldı. Macaristan, Rus Güney Akım projesinin bir parçası ve Rus doğalgaz sevkiyatına bağımlı. Bu nedenle, Nabucco boru hattı projesinde çalışmak yerine Rus tarafıyla çalışmak Macarlar için daha kârlı.”

Rusya'nın yılda 63 milyar metreküp doğalgaz kapasiteli Güney Akım projesini hızlandırarak 2015 yılında faaliyete geçirme planı, Nabucco'nun gerçekleşme ihtimalini azaltıyor. Rus gazının Macaristan üzerinden İtalya’ya sevk edilmesini içeren Güney Akım projesi, Nabucco projesini zorlayan rakiplerden sadece biri. Türk Tanap projesi ve BP firmasının planladığı boru hattı projesi de bunlar arasında gösteriliyor. Zürich Güvenlik Çalışmaları Merkezi'nden Jonas Graetz, gelinen noktayı şöyle yorumluyor:

“Ben, Macaristan’ın kararlarının Nabucco projesini zayıflatacağını düşünüyorum. BP’nin alternatif projesi, daha fazla şansa sahip olabilir.”

Nabucco projesi kapsamında Azerbaycan, Türkmenistan ve Irak gibi ülkelerden, Türkiye, Bulgaristan. Romanya ve Macaristan üzerinden Avusturya’ya doğalgaz sevk edilmesi öngörülüyor. Yılda 31 milyar metreküp kapasiteli 4 bin kilometrelik Nabucco boru hattının inşasına gelecek yıl başlanması ve 2017'de gaz pompalanması hedefleniyor.

Hangi alternatifler gündemde?

Ancak yaşanan tüm bu olumsuz gelişmeler, projenin geleceği konusunda soru işaretleri oluşturdu. Çözüm için boru hattının kısaltılması gibi bazı alternatifler de dile getiriliyor. Örneğin, boru hattını Türkiye üzerinden Azerbaycan ve Gürcistan’a kadar uzatmak yerine, sadece Yunanistan sınırına kadar getirmek ve buradan itibaren de mevcut Türk boru hatlarını kullanmak da öneriler arasında.

Haberlerin ortaya çıkmasının ardından diğer proje ortaklarından da açıklamalar gelmeye başladı. Avusturyalı OMV firması, kendileri için "Türkiye’nin batısındaki Nabucco’nun önemli olduğunu” bildirdi. Firma yöneticisi Gerhard Roiss, Nabucco’nun kısaltılarak Hazar Denizi’nden Türkiye’ye doğalgaz getirilen Tanap boru hattıyla birleştirilebileceğini kaydetti.

Avusturya’ya kadar uzanacak bir boru hattı Avusturya firması için büyük öneme sahip. OMV, Romanya’nın Karadeniz kıyılarında büyük oranda doğalgaz buldu. Roiss, bunun için bir boru hattının gerekli olduğunu söyledi.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/FT/BS/MÇ