Navalni'nin Rusya'ya dönüşünde tutuklanmasına tepki

Rusya'da zehirlenmesinin üzerine Almanya'da tedavi gördükten sonra ülkesine dönen muhalif politikacı Aleksey Navalni'nin  Moskova'da Şeremetyevo Havalimanı’nda tutuklanması uluslararası düzeyde tepkilere yol açtı.  

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ABD'nin Rusya'yı bu tavrından dolayı "şiddetle kınadığını" belirtti.

Pompeo, Navalni'nin tutuklanmasını, "Rus makamlarının, eleştiren muhalif ve bağımsız sesleri susturmaya yönelik son girişimi" sözleriyle değerlendirdi. Navalni'nin "derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması" çağrısında bulunan Pompeo, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e atıfta bulunarak, "Kendine güvenen siyasi liderler rakip ifadelerden korkmazlar, siyasi muhaliflere karşı şiddet kullanmazlar ya da onları haksız yere tutmazlar" dedi.

ABD Başkanı Joe Biden'in gelecekteki Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da Navalni'nin serbest bırakılmasını istedi. Sullivan, Navalni'nin tutuklanması yerine "zehirlenmesinden sorumlu olanların yargı önüne çıkarılması gerektiğini" kaydetti.

AB'den tepkiler

AB Konseyi Başkanı Charles Michel de Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Navalni'nin Rusya'ya döndükten hemen sonra tutuklanmasının "kabul edilemez" olduğunu belirterek, "derhal serbest bırakılması" gerektiğini vurguladı.

Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de tepkisini Twitter aracılığıyla dile getirdi. Borrell mesajında, "Adaletin siyasileştirilmesi kabul edilemez" diye yazdı.

Kanada Hükümeti de Rus muhalif siyasetçi Navalni'nin Almanya dönüşü tutuklanmasını "Mümkün olan en güçlü şekilde" kınadığını duyurdu. Kanada Dışişleri Bakanı Marc Garneau Twitter'da yayınladığı mesajda, "Rus makamları onu hemen serbest bırakmalı" ifadesini kullandı. Garneau, "Zehirlenmesine ilişkin açıklama talep etmeye devam edeceğiz" diye ekledi.

Uluslararası Af Örgütü de Navalni'nin tutuklanmasına tepki göstererek, Rus siyasetçinin "Susturulmak amacıyla amansız bir kampanyanın kurbanı" olduğunu vurguladı.

Maas'tan uluslararası hukuk vurgusu

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas Türkiye ziyareti öncesinde yaptığı açıklamada Rusya'yı kınadı. Rusya'nın kendi anayasası gereği insan hakları ve hukuk devleti ilkeleri ile ilgili olarak uluslararası hukuku uygulamakla yükümlüğü olduğunu kaydeden Maas, "Bu prensipler Navalni için de geçerli olmak zorundadır" dedi.

Navalni'nin tedavi gördükten sonra sağlığına kavuştuğunu ve kendi iradesiyle Rusya'ya dönmeye karar verdiğini ifade eden Maas, "Çünkü orayı hem kişisel hem de siyasi vatanı olarak görüyor" diye konuştu.

Rus siyasetçinin ülkesinde "ağır bir zehirli saldırının kurbanı" olduğunu sözlerine ekleyen Maas, Almanya'nın Rusya'dan söz konusu saldırıyı kapsamlı şekilde araştırmasını ve faillerini tespit edip, yargılamasını beklemeye devam ettiğini aktardı.  

Rusya'dan "bize karışmayın" mesajı

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova ise Facebook'ta yaptığı paylaşımda yabancı politikacıları ve örgütleri "uluslararası hukuka saygı duymaya" ve "kendi sorunlarını çözmeye" çağırdı.

Navalni Pazar günü Berlin'den Moskova'ya uçtuktan sonra Şeremetyevo Havalimanı’nda gözaltına alındı. Rus makamları Navalni'yi beş yıllık şartlı tahliye koşullarını defalarca ihlal etmekle suçluyor. Navalni'nin yargılanana kadar tutuklu kalacağı belirtiliyor.

Rusya Devlet Başkanı Putin'in siyasi rakibi Aleksey Navalni Ağustos ayında Sibirya'da zehirlenmişti. Tomsk'tan Moskova'ya yolculuğu sırasında uçakta fenalaşan Navalni, Omsk'taki bir hastanede tedavi altına alınmış, iki gün sonra da Berlin'e nakledilmişti. Almanya, Berlin Charite hastanesinde tedavi gören Navalni'nin Sovyetler Birliği döneminde üretilen Noviçok grubu bir madde ile "kuşkuya yer bırakmayacak" şekilde zehirlendiğini açıklamıştı.

Navalni'nin zehirlenmesi olayı ile ilgili her türlü suçlamayı reddeden Rus hükümeti, Almanya'dan Navalni'ye ilişkin laboratuvar sonuçlarını sunmasını talep ediyor. Moskova, Navalni'nin Omsk'taki tedavisi sırasında vücudunda zehir bulunduğuna dair bulguya rastlanmadığını ileri sürüyor.

Navalni zehirlenmesinden Rus istihbaratını sorumlu tutuyor. Rus hükümeti ise tüm suçlamaları reddediyor.

AFP/TY,HT

© Deutsche Welle Türkçe