Nikaragua'dan Almanya aleyhine "soykırıma yardım" davası
8 Nisan 2024
Orta Amerika ülkesi Nikaragua'nın, İsrail'in Gazze'deki eylemlerine siyasi, mali ve askeri destek sağlayarak "soykırım işlemesini kolaylaştırdığı" gerekçesiyle Almanya aleyhine geçici tedbir kararı alınması talebiyle Uluslararası Adalet Divanında (UAD) açtığı dava bugün başladı.
Nikaragua'nın avukatlarından ağır suçlama
Mahkemede konuşan Nikaragua'nın avukatları Almanya'ya yönelik sert ithamlarda bulundular. Nikaragua'nın Alman avukatı Daniel Müller, "Bir yandan Filistinli çocuklara, kadınlara ve erkeklere, özellikle de hava yoluyla insani yardım sağlamak, diğer yandan da onları öldürmek ve yok etmek için kullanılan askeri teçhizatı tedarik etmek gerçekten acınası bir bahanedir" dedi.
Nikaragua'nın diğer avukatı Alain Pellet ise Lahey'de görülen duruşmanın başında yaptığı açıklamada, Almanya'nın İsrail’e mühimmat desteği sağlamaması gerektiğine işaret ederek, "Almanya'nın bu yardımı artık askıya alması son derece acildir" ifadelerini kullandı.
İki gün sürecek duruşma öncesinde Almanya, Nikaragua'nın Gazze Şeridi'nde uluslararası hukukun ihlal edildiği yönündeki iddialarını çürütecek görüşlerin aktarılacağını açıkladı.
Pazartesi günü Almanya Dışişleri Bakanlığı'nın X hesabından yapılan açıklamada, hukuki görüşün yarın (Salı günü) UAD'a sunulacağı belirtilerek, "Uluslararası hukuk ekibimiz yarın beklenen suçlamaları ayrıntılı olarak çürütecek" denildi. Bakanlığın açıklamasında Almanya'nın hem uluslararası hukuka hem de Uluslararası Adalet Divanı'na destek oluğu belirtilerek, "Almanya'nın Soykırım Sözleşmesi'ni veya uluslararası insancıl hukuku ihlal ediyor olabileceği yönündeki suçlamaları reddetmemizin bir nedeni de budur" denildi.
Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sebastian Fischer de Cuma günü Berlin'de gazetecilere yaptığı açıklamada "Almanya ne Soykırım Sözleşmesini ne de uluslararası insancıl hukuku ihlal etmiştir ve bunu Uluslararası Adalet Divanı önünde ayrıntılı olarak ortaya koyacağız" demişti.
Almanya ne ile suçlanıyor?
Davada Nikaragua, Almanya'yı BM Filistin Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) yapılan ödemeleri durdurarak "Gazze Şeridi'ndeki soykırımı" desteklemekle suçluyor. Berlin'den İsrail'e silah sevkiyatının ve diğer desteklerin durdurulmasını da içeren beş acil tedbir talebi yer alan metinde, "Almanya, askeri teçhizat tedarik ederek ve UNRWA'ya yönelik finansmanı iptal ederek (...) soykırıma yardım ve yataklık etmektedir" ifadeleri yer alıyor.
Pazartesi günkü duruşmada Nikaragua argümanlarını sunacak, Almanya temsilcileri ise Salı günü iddialara yanıt verecek.
Almanya desteği neden kesti?
Almanya UNRWA'ya yaptığı ödemeleri Ocak ayında askıya almıştı. Gerekçe olarak UNRWA'nın 12 çalışanının 7 Ekim'de radikal İslamcı Hamas tarafından İsrail'e düzenlenen geniş çaplı saldırıya karıştığı yönündeki suçlamalar gösterilmişti.
Birleşmiş Milletler'in en üst mahkemesi olan UAD, devletler arasındaki anlaşmazlıkları karara bağlamak üzere 1945'te Hollanda'da kuruldu. Kararları yasal olarak bağlayıcı olsa da, bunların uygulanmasına yönelik gücü sınırlı. Aralık ayında Güney Afrika, İsrail hakkında "Gazze Şeridi'nde soykırım yapma suçlamasıyla" UAD'a başvurdu.
İsrail ise saldırılarının soykırım anlamına geldiğini şiddetle reddediyor ve kendini savunma amacıyla hareket ettiğini ifade ediyor.
Mahkemenin ön kararını vermesinin haftalar alacağı ve davanın muhtemelen yıllarca süreceği belirtiliyor.
Güney Afrika "soykırım" davası açmıştı
UAD, Ocak ayında Güney Afrika tarafından açılan ve İsrail'i Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal etmekle suçlayan bir davada, "İsrail'in Gazze'deki ölüm, yıkım ve soykırım eylemlerini önlemek için elinden geleni yapmasını” karara bağlayan geçici tedbirler almıştı.
Mahkeme ayrıca geçen hafta İsrail'in Gazze'deki insani durumu iyileştirmek amacıyla, savaştan etkilenen bölgeye gıda, su, yakıt ve diğer malzemelerin girmesine izin vermek için daha fazla kara geçişi açmak da dahil olmak üzere bir dizi önlem almasını kararlaştırmıştı.
AP,AFP/TY,BÖ