Nükleer silahsızlanma için girişim

Türkiye’nin de üye olduğu Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması Dostları Grubu’nun ikinci toplantısı Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle’nin ev sahipliğinde cumartesi günü Berlin’de yapıldı. Toplantıya Türkiye Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Güvenlik İşleri Genel Müdürü Tacan İldem’in yanı sıra gruba üye Avustralya, Japonya, Meksika, Hollanda ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin dışişleri bakanları ile Kanada, Polonya ve Şili’nin temsilcileri katıldı.

22 Eylül 2010 tarihinde yapılan New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Kurul Toplantısı sırasında kurulan grup, nükleer silahların yayılmasını önlemeyi ve nükleer silahsızlanmayı sağlamayı hedefliyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, gruba üye 9 ülkenin temsilcileri ile düzenlediği basın toplantısında, nükleer silahsızlanma konusunda son yıllarda önemli adımlar atıldığını, örneğin Amerika Birleşik Devletleri ile Rusya arasında nükleer silahların azaltılmasını öngören kısa adı START olan Stratejik Silahların Azaltılmasına Dair İzleme Antlaşması’nın imzalandığını söyledi. Ancak bunun yeterli olmadığına işaret eden Westerwelle, Berlin’deki toplantıda nükleer silahların yayılmasını engellemek için somut önerileri tartıştıklarını belirtti.

Grubun hedefleri

Bu önerilerin yayınlanan ortak bildiride de yer aldığını belirten Westerwelle, öncelikle Nükleer Denemelerin Yasaklanması Antlaşması’nın yürürlüğe girmesini istediklerini söyledi. Bu antlaşmayı henüz imzalamayan ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri geliyor. Westerwelle, grubun, bu antlaşmanın bütün ülkeler tarafından imzalanarak, yürürlüğe girmesini teşvik için çaba göstereceğini ifade etti.

Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması Dostları Grubu, nükleer silahların yapımında kullanılan zenginleştirilmiş uranyum, plutonyum gibi maddelerin de üretiminin yasaklanmasını talep ediyor. Bunun için Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Konferansı’nın canlandırılması gerektiğini belirten Almanya Dışişleri Bakanı Westerwelle, eğer gerekirse başka seçeneklerin yaratılması için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na başvuracaklarını söyledi.

Bunun yanı sıra gruba üye 10 ülkenin temsilcileri, nükleer silahlara sahip olan ülkelerin daha şeffaf olmasını istiyor. Grup ayrıca merkezi Viyana’da bulunan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın denetimlerine izin veren Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın ek protokolünün bütün ülkeler tarafından imzalanması talep ediyor.

Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması Dostları Grubu’nun Berlin toplantısında, Japonya’da geçtiğimiz ay meydana gelen deprem ve tsunami sonrasında Fukuşima Nükleer Santrali’nde yaşanan felaketin de gündeme geldiği, Japonya Dışişleri Bakanı Takeaki Matsumoto’nun ülkesindeki durum hakkında bilgi verdiği belirtildi.

Önümüzdeki yıl Türkiye ev sahibi

Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması Dostları Grubu’nun bundan sonraki toplantısını eylül ayında New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında yapması bekleniyor. 2012 yılında yapılacak toplantının ev sahipliğini ise Türkiye’nin üstlenmesi planlanıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Jülide Danışman / Berlin

Editör: Nihat Halıcı