Veda uzun sürecek

Almanya'da faaliyetleri durdurulmuş nükleer tesisler ne olacak? Mühürlenip betonla mı kaplanacak yoksa parçalara mı ayrılıp depolara mı gönderilecek? Nükleer enerji şirketlerinin bu konudaki kararı yakında vermesi gerekiyor. Yasal düzenlemeler, tesislerin, özelliklerine uygun ve organize bir şekilde yok edilmesini öngörüyor. Bunun için de eyaletlerdeki ilgili makamların yapılacak işleme onay vermesi gerekli.

Alman Çevre Bakanlığı da nükleer santrallerin koordineli şekilde sökülmesi için hazırlanan plan üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Nükleer enerji şirketleri ile bir araya gelmek istediklerini belirten Çevre Bakanı Peter Altmaier, Deutsche Welle`ye verdiği demeçte, bu görüşmelerin koordineli çalışma için faydalı olacağını kaydetti. Bakan, bunun teknik prosedürün onay sürecine de yardımcı olacağını dile getirdi.

Enerji dönüşümü bir ilk

Almanya'da nükleer enerjiden vazgeçilerek başlatılan enerji dönüşümü dünya genelinde bir ilk. Ülkede dört nükleer santral işletmesine sahip enerji şirketi RWE`nin yetkilileri, kendilerine güvendiklerini ifade ederek şirketlerinin bu konuda iyi hazırlandığını belirtiyor.

RWE sözcüsü Lothar Lambertz, Deutsche Welle`ye yaptığı açıklamada, Almanya‘nın ve aynı zamanda şirketlerinin nükleer tesislerin yok edilmesinde yeterli deneyime sahip olduğunu söyledi. Lambertz bu alanda çalışmış uzmanlarının bulunduğuna dikkat çekti.

Almanya, diğer Avrupa ülkelerine kıyasla nükleer enerji santrallerinin sökülmesinde daha deneyimli bir ülke. Ülkenin kuzeydoğusundaki Lubmin kentinde yaklaşık 900 kişilik bir ekip, 1995 yılından bu yana Sovyet döneminden kalma bir nükleer santrali sökmeye çalışıyor. Ekibin 2014 yılına kadar çalışmalarını tamamlayacağı tahmin ediliyor. Ancak bu sürenin uzaması ihtimal dâhilinde.

Nükleer tesisin sökülmesinden sorumlu enerji şirketi EWN'den Gudrun Oldenburg, santrallerin sökülmesinin büyük bir proje olduğunu belirterek çok iyi planlanması ve zaman konusunda da esnek davranılması gerektiğini söylüyor.

Tehlikeli ve pahalı bir süreç

Nükleer santraller radyasyon yaymaya devam ettiği için sökülürken dikkatli olunması ve gerekli güvenlik önlemlerinin alınması gerekiyor. Bu nedenle radyasyon yayan atıkların ilk aşamada depolanması şart. Etkisi zayıftan orta dereceye kadar olan radyoaktif atıkların kullanılmayan maden ocaklarına götürüldüğünü belirten Oldenburg, ancak kullanılmış yakıt çubuklarının ise başka bir yerde depolanması gerektiğini söyledi.

Alman hükümeti, Lubmin‘deki santralin kaldırılması ve radyoaktif atıkların depolanması için yaklaşık 4 milyar 100 milyon euro harcanacağını tahmin ediyor. Tek bir reaktör bloğunun kaldırılması için bile ortalama 500 milyon euro gerekiyor.

Faturayı kim ödeyecek?

Greenpeace gibi çevre örgütleri, özel enerji şirketlerinin santralleri sökmek için yeterli kaynağa sahip olmamasından endişe ediyor. Bu nedenle şirketlerin çoğu 2022 yılına kadar kendilerine malî destek sağlayacak kardeş şirketler kurmayı planlıyor. Ancak şirketler yine de giderleri karşılayamazsa, o zaman nükleer tesislerin sökülmesi için devlet kaynak aktarmak zorunda kalacak. Dolayısıyla bu durumda para, vergi mükellefinin cebinden çıkacak.

Ancak enerji şirketi RWE'nin sözcüsü Lothar Lambertz, bu endişelerin yersiz olduğunu belirterek tesisleri sökmek ve yükümlülüklerini yerine getirmek için yeterli kaynağa sahip olduklarını söyledi. Lambertz, "Her yıl kaynaklar yenileniyor ve bağımsız uzmanlarca kontrol ediliyor“ dedi.

Sadece istemek yetmez

EWN şirketinden Oldenburg da malî yükün yanı sıra bu alanda nitelikli iş gücüne de ihtiyaç duyulduğunu söyledi. Nükleer enerjinin genç mühendisler için tercih edilen bir alan olmadığını belirten Olderburg, sadece nükleer enerji tesislerini kapatmak istemenin yeterli olmadığına dikkat çekti.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Rachel Gessat, Çeviri: Ceren Kayalar

Editör: Hülya Köylü