Obama'dan Netanyahu'ya ret

ABD Başkanı Barack Obama, İran ile bu ülkenin nükleer programı konusunda varılan uzlaşmanın Tahran’ın İsrail’in varlığını tanıması şartına bağlı kılınamayacağını söyledi. Kendisiyle yapılan bir radyo mülakatında Obama, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun bu yöndeki talebini reddetti. Obama, İranla varılan uzlaşma gereği bu ülkeye uygulanan yaptırımların kaldırılacağını, ancak İran’ın anlaşmayı ihlal etmesi durumunda yaptırımların yeniden devreye gireceğini de vurguladı.

Başkan Obama, Amerikan NPR radyosuna yaptığı açıklamalarda, İsrail’in varlığını tanıma şartının nükleer anlaşma ile ilişkilendirilmesinin, İran rejiminin niteliği tamamen değişinceye kadar hiçbir anlaşma imzalanmayacağı gibi bir anlama geleceğini de savundu. İsrail Başbakanı Netanyahu, İran ile daha sert bir nükleer anlaşma imzalanması yönünde Amerikan hükümetine baskı yapmaya çalışıyor. Netanyahu bu amaçla Paskalya tatili sırasında Amerikan medyasına verdiği demeçlerde, ABD ile diğer beş ülkenin İran ile vardığı ara anlaşmanın İran’ın atom bombası üretmesinin yolunu açacağı görüşünü savundu. Başkan Obama ise İran ile varılacak nihai bir nükleer anlaşmanın bu ülkedeki ılımlı güçleri güçlendireceği görüşünde.

İran hazırlık yapıyor

Geçen hafta BM Güvenlik Konseyi’nin veto hakkı olan beş daimi üyesi ve Almanya, İran’ın nükleer programına ilişkin uzlaşma sağlamışlardı. Şimdi tarafların temsilcileri Haziran ayının sonuna kadar nihai bir anlaşmanın zeminini oluşturmak istiyorlar. Söz konusu anlaşma ile Tahran’ın atom bombası üretmesinin engellenmesi hedefleniyor. Aynı zamanda da İran'ın ekonomisine kalıcı zarar veren yaptırımların kaldırılması da gündeme gelecek. Başkan Obama, anlaşma ihlallerinin tespitinde yetkili mercinin ise Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) olduğunu vurguladı.

Bu arada İran'ın yaptırımların kaldırılması öncesinde hazırlık yaptığı dikkat çekiyor. Reuters ajansının İran hükümet çevrelerine dayanarak verdiği bir haberde, İran İslam Cumhuriyeti'ne bağlı bir heyetin bu hafta içinde Çin'in başkenti Pekin'de bu ülkeye ham petrol ihracatlarını genişletmek üzere görüşmeler yapacağı yer aldı. İran ayrıca Çin'in finansman desteğiyle ham petrol ve doğal gaz projelerini daha geliştirmek istiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

RTRD; ÇA/BK