Putin’in yeni deniz doktrini neleri hedefliyor?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, St. Petersburg’da Rus Donanması Günü vesilesiyle düzenlenen törenler kapsamında Batı’ya tehditkar mesajlar içeren yeni deniz doktrinini yürürlüğe koydu. Törende yaptığı konuşmada Rus lider, Rus donanmasının temel ilke ve hedeflerini içeren yeni deniz doktrini hakkında açıklamalarda bulundu. 55 sayfalık yeni deniz doktrinine dair açıklamanın, Rusya’nın Karadeniz Filosu’na düzenlendiği belirtilen SİHA saldırısı sonrasına denk gelmesi dikkat çekti.

Rusya lideri Putin, yeni askeri deniz doktrininde, Karadeniz ile Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki sınırların da tekrar netleştirildiğini, korunmaları için de sahip olunan bütün imkanlarla ve elden geldiğince sert biçimde mücadele edileceğini söyledi. Doktrinde, bugünkü Rusya'nın hızlı bir filosu olmadan var olamayacağı ifade ediliyor. 

Putin'in açıkladığı doktrinde ülke için en büyük tehlikenin Amerika Birleşik Devletleri ve NATO olduğu belirtilirken, 2015’ten bu yana ilk kez yenilenen bu deniz doktrininin Batı’ya meydan okuma olduğu yorumları da yapılıyor.

Yeni doktrinin içeriğindeki detaylar

Rusya haber ajansı Interfax’in bildirdiğine göre, yeni deniz doktrininde Amerika Birleşik Devletleri’nin dünya denizlerinde hakimiyet kurma çabası bulunduğu ve bunun da Rusya’nın ulusal güvenliği için büyük tehdit oluşturduğu belirtiliyor. Ayrıca deniz doktrininde, ABD’nin Rusya’nın okyanusların altındaki yer altı zenginliklerine erişimini kısıtlama girişimlerini engellemek gerektiği de savunuluyor. Rusya örneğin Kuzey Kutbu’nda bulunduğu tahmin edilen doğal gazda ve diğer hammadde kaynaklarında hak talep ediyor. Ancak Kuzey Kutup Bölgesi'nde sınırı bulunan ülkeler de Rusya gibi hak talep ettiklerini açıklamıştı.

Doktrinde yer aldığına göre, Rusya Kuzep Kutbu'ndaki araştırmalarını güçlendirmeyi amaçlıyor ve Kuzey ve Pasifik Filosu'nu da genişleterek orada "stratejik istikrar" sağlayacağını iddia ediyor. Amacın, Kuzey Kutbu'nda  "güvenli ve rekabeti mümkün kılan", Avrupa'dan Asya'ya bir deniz yolu kurmak ve bütün yıl bu yolu kullanılabilir kılmak olduğu bildiriliyor.  

Yeni deniz doktrininde dikkat çeken bir diğer nokta da, Rusya’nın, açık denizlerdeki çıkarlarını savunmak amacıyla askeri güce de başvurabileceğini belirtiyor olması. Doktrinde, "Eğer diplomatik yöntemlerle sorunun çözümü mümkün kılınamamış ise Rusya askeri şiddet kullanabilir" ibaresinin de yer aldığı haber veriliyor. Savaş hallerinde de sivil gemiler de dahil Rus donanmasının genişletilebileceği belirtiliyor. 

Doktrinde NATO üyesi ülkelerin askeri alt yapısının Rusya sınırlarına doğru kaydırılması ve bir dizi devletin, bölge ve adanın Rusya'dan hak talep etmesi ihtimaline gönderme de yapılıyor. Japonya örneğin, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Rusya tarafından ilhak edilen Pasifik Okyanusu'ndaki Kuril Adaları'nı geri talep ediyor. İlaveten deniz doktrininde Rusya, ülke sınırları dışında kalan askeri deniz üslerinin bazılarının görünürlüğünün artırılmasını da amaçladığını vurguluyor.

Ukrayna savaşı nedeniyle uygulanan yaptırımlara rağmen Rusya ayrıca modern uçak gemileri yapımınını ileri taşıyacağını da vurguluyor.

Kırım’a dair planlar da doktrinde yer aldı

Putin’in askeri törenle imzaladığı yeni deniz doktrininde, 2014’te Rusya’nın ilhak ettiği Kırım’daki askeri alt yapının genişletilmesine dair hedeflerin de yer aldığı dikkat çekti. Bu bölgedeki Rus Karadeniz Filosu'nun da güçlendirilmesi doktrinde belirtildi.

Kırım’ın ait olduğu Ukrayna ise yıllardır, Rusya’nın yarımadayı büyük askeri bir üsse çevirdiğini belirterek şikayet ediyor.

Kırım’daki ünlü metropol Sivastopol'daki Rus Donanması Günü kutlamaları ise hafta sonunda iptal edildi. Karara, Ukrayna’nın Rus Karadeniz Filosu’na SİHA ile saldırı düzenlediği ve olayda altı kişinin yaralandığı iddiası gerekçe gösterildi. Ukrayna ise suçlamaları geri çevirdi. Ukrayna Deniz Kuvvetleri, Rusya'nın Ukrayna’nın saldırılarından korkarak kutlamaları reddettiğini ileri sürdü. İki ülkenin karşılıklı iddiaları bağımsız kaynaklarca teyit edilemiyor.

Rusya lideri Vladimir Putin, Rus Donanması Günü kutlamalarında Sivastopol’daki etkinliklerin iptali konusunda açıklama yapmazken, Finlandiya sınırındaki Meerbusen kentinde yaptığı açıklamada, pek yakında hipersonik Zirkon deniz füzesinin ordusunun savunma envanterine alınacağını vurguladı ve ilk olarak da önümüzdeki aylarda Amiral Gorşkov fırkateyninin bu füzeyle donatılacağını duyurdu. Rusya lideri, Zirkon’un önünde hiçbir engelin duramayacağını da vurguladı. Geçen yıl başarıyla test edildiği bildirilen Zirkon füzesinin saniyede 343 metre ses hızına sahip olduğu haber veriliyor. Zirkon hakkında Putin, geçen yıl yaptığı bir konuşmada, onun NATO’ya verilmiş bir karşılık olduğunu belirtmişti.

AFP, dpa / ETO, BK