Rusya'da yabancı medyaya "ajan" damgası vuruluyor

Rus parlamentosunun alt kanadı Duma, Rusya'da faaliyet gösteren ve yurt dışından finanse edilen basın kuruluşlarının "yabancı ajan" olarak tanınmasını öngören yasa tasarısını onayladı.

Oylamaya katılan 409 parlamenterin tamamı öngörülen düzenlemeye onay verdi. Tasarı, parlamentonun üst kanadı Federasyon Konseyi'nde de kabul edilirse, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in onayına sunulacak.

Yasa, kısmen ya da tamamen yurt dışından finase edilen yabancı yayın organlarını hedef alıyor. Bundan böyle bu yayın kuruluşları "yabancı ajan" olarak tanımlanabilecek. Yasanın yürülüğe girmesiyle birlikte söz konusu medya organları mali kaynaklarını açıklamak ve yayınlarının "yabancı ajan kaynaklı" olduğu uyarısını yapmak zorunda bırakılıyor. "Yabancı ajanların" kayıt altına alınması işlemini ise Rusya Adalet Bakanlığı üstlenecek.

Düzenleme ikinci oturumda daha da sertleşti

Oylamadan önce düzenlenen İkinci oturumda tasarı, "hükümetin gerek gördüğünde internet sitelerini de engelleyebileceği" ifadesinin eklenmesiyle daha da sertleşti.

Yeni düzenleme otomatikman işlemeyecek. Zira düzenlemenin içeriğinde herhangi bir gazete, haber ajansı, radyo ve televizyonun ya da internet sitesinin adı yer almıyor. Her bir vaka Adalet Bakanlığı tarafından münferit incelemeye tabi tutulacak. Ancak yabancı yayın kuruluşlarının kendilerini "yabancı ajan" olarak kayıt ettirmemeleri halinde nasıl bir yaptırımla karşılaşacakları belli değil. Ayrıca Rus tarafının kayıt işlemi için yayın kuruluşlarına hangi kriterleri uygulayacağı da muğlak. Bu belirsizliğin kasten yaratıldığı düşünülüyor.

Deutsche Welle'nin durumu

Putin'in partisi 'Birleşik Rusya'nın Duma Grup Başkan Vekili Andrey Isayev, "yasanın Rusya'da basın özgürlüğünü kısıtlamayacağını" öne sürdü. Isayev, yurt dışından kısmen finanse edilen Rus yayın kuruluşlarının da bundan etkilenmeyeceğini söyledi.

Rus resmi haber ajansının aktardığına göre Isayev, "Deutsche Welle'nin yabancı ajan olarak kaydedilmesine ilişkin hiçbir önlem alınmayacağını ümit ediyorum" dedi.

Rus senatör Andrey Klimov da Rus televizyonuna verdiği demecinde, yasanın Deutsche Welle'ye ya da Alman hükümetine, Fransa'ya ya da diğer devletlere yönelik olmadığını söyledi. Bunun daha çok ABD'de Rus medyasını hedef alan adımlara yönelik olduğunu belirten Klimov, "hiç kimse dünyanın ve medyanın tamamıyla bir savaş başlatma niyetinde değil" ifadesini kulandı.

Putin'in Basın Sözcüsü Dimitri Peskov, Duma'daki oylama sonrasında yaptığı açıklamada, "bu yasanın, özellikle Russia Today (RT) ve Sputnik başta olmak üzere, Rus medyasına yönelik kısıtlamalara bir cevap olduğunu söyledi. Peskov, "Yurt dışındaki Rus medya kuruluşlarının özgürlüğüne yönelik hiçbir saldırının yanıtsız kalmayacağını" belirtti.

ABD'ye misilleme

Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi yasayı 22 Kasım'da görüşecek.

Duma'nın onayladığı düzenleme, Rusya-ABD arasında son dönemde daha da kötüleşen ilişkilerin bir sonucu. Washington Moskova'yı 2016'daki başkanlık seçimlerini etkilemekle suçluyor ve bunda devlet tarafından yönetilip finanse edilen RT'nin de katkısı olduğu öne sürülüyor. 13 Kasım'da ABD makamlarının talebi üzerine, ABD'de yayın yapan Russia Today, Yabancı Ajanlar Kayıt Yasası kapsamında  "yabancı ajan" olarak kaydedilmişti.

Rusya bu adımı Rus medyası ve çıkarlarına bir saldırı olarak değerlendiriyor. Rusya Devlet Başkanı Putin, "buna karşı gereken önlemlerin alınacağı" mesajını vermişti.

Miodrag Soric

© Deutsche Welle Türkçe