Rusya'ya karşı diplomatik hamle

On altı Avrupa Birliği üyesi, Ukrayna, Kanada, Norveç, Arnavutluk, Makedonya ve Amerika Birleşik Devletleri eski Rus çifte ajan Sergey Skripal'in İngiltere'de kızıyla birlikte zehirlenmesinin arkasında olduğundan şüphelenilen Rusya'nın birçok diplomatını sınır dışı edecek.

Bulgaristan'ın Karadeniz kıyısındaki kenti Varna'da bir açıklama yapan Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, "Daha fazla diplomatın sınır dışı edilmesinin de dâhil olduğu ek önlemler ortak AB çerçeve çalışması kapsamında önümüzdeki günlerde ya da haftalarda alınabilir" ifadesini kullandı.

AB'nin eşgüdümlü kararı, İngiltere'nin geçtiğimiz günlerde Rusya'nın 23 diplomatını sınır dışı etmesi sonrası açıklandı. AB üyeleri geçen hafta Perşembe günü ortak bir açıklama yaparak İngiltere'nin, Skripal'in zehirlenmesinin ardında Rusya'nın olduğu değerlendirmesine katıldıklarını kaydetmiş ve "makul alternatif bir açıklamanın mevcut olmadığını" belirtmişti.

Talimat Trump'tan geldi

Amerika Birleşik Devletleri de Başkan Donald Trump'ın talebi doğrultusunda 60 Rus diplomatın sınır dışı edilmesine karar verirken, aynı zamanda Rusya'nın ABD'nin Seattle kentindeki konsolosluğunu kapatma talimatı verdi.

ABD ayrıca, New York'ta genel merkezi bulunan Birleşmiş Milletler misyonundan da 12 Rus istihbarat görevlisinin bu 60 kişiye dâhil olduğunu açıkladı. Ülkeden ayrılması talep edilen Rus diplomatlara bir hafta süre verildi.

Egemenliği altındaki Kırım'ın Rusya tarafından işgal ve ilhak edildiği Ukrayna da AB ile eşgüdümlü olarak 13 Rus diplomatını sınır dışı edeceğini açıkladı. Açıklamayı Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko Facebook sayfası üzerinden yaptı.

Kanada da İngiltere ile dayanışma çerçevesinde dört Rus diplomatı sınır dışı edecek.

16 AB üyesinden ortak karar

AB üyesi ülkeler arasında ilk açıklamayı Almanya yaptı. Berlin yönetimi İngiltere ile dayanışma çerçevesinde dört diplomatı sınır dışı edeceğini ilan ederken, Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada geçtiğimiz haftalarda ülkenin maruz kaldığı ve arkasında Rusya'nın olduğundan şüphelenilen siber saldırı da gerekçe gösterildi.

Almanya'ya ek olarak Fransa ve Polonya dört, Çekya ve Litvanya üç, İtalya, İspanya, Danimarka ve Hollanda iki, Letonya, Estonya, İsveç, Hırvatistan, Romanya ve Finlandiya, Macaristan da bir Rus diplomatı istenmeyen insan ilan ederek bulundukları ülkeyi terk etmelerini istedi.

Ayrıca AB üyesi olmayan Arnavutluk iki, Norveç ve Makedonya da birer Rus diplomatı sınır dışı edeceğini açıkladı.

Moskova'dan tepki, Londra'dan övgü

Yirmi bir ülkenin ortak ve eşgüdümlü kararına Rusya tepki gösterdi. Rus Dışişleri Bakanlığı sınır dışı kararlarına misilleme yapacağını açıklarken, bu devletlerin hükümetlerini İngiltere'nin söylediklerine "körü körüne" inanmakla suçladı.

Moskova yönetimi yaptığı yazılı açıklamada ayrıca sınır dışı kararlarını "dostane olmayan ve provokatif eylemler" olarak değerlendirdiğini kaydetti.

Londra yönetimi ise yirmi bir ülkenin almış olduğu ortak kararı övgüyle karşıladı. İngiltere Başbakanı Theresa May, pazartesi günü yaşananları Rus diplomatların tarihteki en büyük toplu sınır dışı edilişi olarak nitelendirdi ve "AB üyeleri ile NATO'nun theditlere karşı omuz omuza duracağını" kaydetti.

Dışişleri Bakanı Boris Johnson da gelişmeleri "müttefiklerimiz tarafından verilen olağanüstü bir uluslararası yanıt" sözleriyle nitelendirdi ve Rusya'nın uluslararası kuralları cezasız kalmadan ihlal edemeyeceğini kaydetti.

Karşılıklı suçlamalar

Moskova'nın sırlarını İngiltere'ye satmaktan hapse giren eski Rus ajanı Skripal, 2010 yılındaki casus değişiminde bu ülkeye taşınmıştı. İngiltere'nin Salisbury şehrinde yaşayan Sergey Skripal ve 33 yaşındaki kızı Yulya, 4 Mart Pazar günü kentteki bir alışveriş merkezinin dışındaki bir bankta bilinçsiz vaziyette bulunmuştu.

İngiltere Başbakanı Theresa May, 12 Mart'ta parlamentoda yaptığı konuşmada, hükümetin 66 yaşındaki Skripal ve kızına yönelik saldırıdan "büyük ihtimalle Rusya'nın sorumlu olduğu sonucuna vardığını" açıklamıştı.

May'in sözlerine Moskova'nın Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla tepki göstermişti.

AFP,AP,rtr,dpa/ÇÖ,BÖ

© Deutsche Welle Türkçe