Sırbistan ve Karadağ ayrılığa doğru
1 Mart 2006
Bir asıra yaklaşan bir süredir “beraberliklerini“ devam ettiren, Sırbistan-Karadağ Devleti adıyla “resmi nikah kıyan“ Sırbıstan ve Karadağ üzerinde kara bulutlar dolaşıyor. Karadağ, büyük ortağı Sırbistan’dan ayrılmak niyetinde. Başkenti Belgrad olan Sırbistan ile Karadağ, politik serbestliğe sahip.
”Bağımsızlık sevdası” nasıl başladı?
Aslında Karadağ’ın bağımsızlık isteği yeni değil. Bundan beş yıl önce Podgorica yönetimi, bağımsızlık talebini dile getirdi. Fakat Balkan Savaşı’ndan sonra, bölgenin halen gerilim hattı olması nedeniyle Avrupa, Karadağ’ın bu isteğine kulak vermedi. Avrupa Birliği, Podgorica yönetimini bir süre daha beklemeye ve bağımsızlığa referandumla karar vermeye ikna etti.
Ve şimdi süre doldu, referandum tarihi yaklaştı. Karadağ’ın bağımsızlığını kazanabilmesi için, Karadağlıların en yüzde 55’inin bu yönde oy kullanması gerek. AB temsilcisi Miroslav Lajcak, neden yüzde 55 barajının konduğunu şöyle açıklıyor: "Karadağ’ın şartlarını gözönünde bulundurarak barajın yüzde 55 olmasına karar verdik. Böylece sürece meşruiyet kazandırılıyor."
Karadağ da kendi içinde ikiye bölünmüş durumda. Yaklaşık on yıldır, Batı yanlısı Milo Djukanovic’in başkanlığındaki koalisyon hükümeti tarafından yönetiliyor. Koalisyon, bağımsızlıktan yana.
Muhalefetin konumu
Muhalefet ise eskiden Sırp lider Slobodan Miloseviç’in taraftarlarından oluşyordu. Şimdi bu durum değiştiyse de, yine de muhalifler Sırbistan’dan ayrılmak istemiyor. Siyasi gözlemcilere göre, birlikten yana olanların sayısı bağımsızlıkçılara oranla daha az. Siyaset bilimcisi Srdjan Darmanovic, bağımsızlık yanlılarının oranının yüzde 55’i bulamayabileceğine dikkat çekiyor: “Referandum sonucu yüzde 55’in altında çıkarsa ne yaparız? Sırbıstan-Kardadağ birliği güçlenmez. Karadağ bu birliğin bir parçası kalmaya devam eder. Sonraki gelişmelerle de Brüksel ilgilenmek zorunda kalır. Bu yüzde 55’lik baraj onların fikriydi, bizim değil.”
Kosova’ya etkisi
Karadağ’ın bağımsızlığına ilişkin kararın ertelenmesi, Kosova’nın satüsüne ilişkin pazarlıklarla uğraşan Avrupa Birliği’nin işine gelir. Şimdilik her şey, Kosova’nın bir yıl içerisinde kısmen de olsa bağımsızlığa kavuşacağına işaret ediyor.
Sırbistan için Kosova’nın bağımsızlığı, Karadağ’ın birlikten ayrılmasına göre daha büyük bir sorun teşkil ediyor olsa da, Belgrad yönetimi Karadağ’ın ayrılmasını istemiyor.