Sosyal ağ sağlayıcılarına temsilcilik zorunluluğu

AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, kamuoyunda yoğun tartışmalara yol açan sosyal medya düzenlemeleriyle ilgili kanun teklifini TBMM Başkanlığına sunduklarını bildirdi. Zengin TBMM'de düzenlediği basın toplantısında, kanun teklifiyle yeni bir sosyal ağ sağlayıcı tanımı getirdiklerini belirterek düzenlemeyle yurt dışındaki sosyal ağ sağlayıcılarının Türkiye'de bir temsilcilik oluşturmalarının sağlanacağını ve bu temsilciliğe sorumluluklar getirildiğini belirtti.

Türkiye'de günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarına ek sorumluluklar getirildiğini kaydeden Zengin, temsilcinin gerçek ya da tüzel kişi olabileceğini, gerçek kişinin T.C. vatandaşı olması zorunluluğu bulunduğunu bildirdi.

Temsilcilik kurmayan sosyal ağ sağlayıcılara yaptırımlar getirileceğini ve para cezaları verileceğini kaydeden Zengin, "Soruşturma ve kovuşturmaya imkan veren düzenleme yapacağız. Amacımız idari, mali ve hukuki anlamda muhataplık oluşturmaktır" dedi.
"5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Teklif" dokuz maddeden oluşuyor.

Başvurular 48 saat içinde yanıtlanacak

Kişi, kişilik haklarıyla ya da özel hayatın gizliliğiyle ilgili mağduriyet ve ihlal bulunduğunu düşünüyorsa mahkemeye gitmeksizin sosyal ağ sağlayıcısının temsilciliğine başvurduğunda temsilcinin 48 saat içinde olumlu ya da olumsuz yanıt vermesi, olumsuz yanıtın gerekçelendirilmesi gerekecek. Kullanıcının kişilik hakkı ihlalinde temsilciye yazılı başvuru yapıp 48 saat içinde cevap alamaması durumunda sosyal ağ sağlayıcısına 5 milyon TL ceza uygulanacak.

Temsilcilik şikayetlerle ilgili 6 aylık sürelerle raporlama yapmak zorunda olacak. Altı aylık raporlamanın yapılmaması durumunda 10 milyon liralık idari para cezası uygulanacak.

Zengin, kanun teklifiyle "mümkün olduğunca kullanıcıların verilerinin Türkiye'de bulundurulmasını teşvik etmek istediklerini" de söyledi.

"Amacımız kapatmak değil"

Teklifle sosyal medyadaki "hakarete, küfre, bu medya aracılığıyla yapılan tacizlere son vermeyi" hedeflediklerini söyleyen Zengin, "Bizim birinci önceliğimiz asla bu sosyal ağ sağlayıcılarının  kapanması değil. Hayatımızdaki yerinin farkındayız. Ne kadar çok kullanımda olduğunun farkındayız. Ama bu manada özgürlüklerle, hak ve hukuk arasında bir denge kurmaya çalışırken, kademelendirilmiş bir yaptırım silsilesi var" diye konuştu.

Zengin, Milliyetçi Hareket Partisi ile (MHP) ortak hazırladıkları ve ortak imzayla sunacakları teklifin bu hafta Komisyon'a gönderilmesini ve önümüzdeki hafta yasalaşmasını beklediklerini kaydetti.

Beş aşamalı yaptırım

Zengin'in açıklamalarına göre Türkiye'de temsilci bulundurmayı kabul etmeyen sosyal ağ platformlarına uygulanacak 5 aşamalı yaptırım süreci şöyle gelişecek:

Birinci aşamada temsilci bulundurmayan sosyal ağ sağlayıcısına 10 milyon lira idari para cezası kesilecek. 30 günlük bekleme süresi içinde temsilci atanmazsa 30 milyon lira para cezası verilecek.

Üçüncü aşamada, sosyal ağ sağlayıcısının Türkiye'de bulunan vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerden reklam alması üç aylığına yasaklanacak. Mevcut sözleşmeler devam edecek, sağlayıcı yeni bir reklam sözleşmesi yapamayacak.
Sağlayıcının hâlâ temsilci tayin etmemesi durumunda Kurum Başkanlığı, Sulh Ceza Hakimliğine başvuracak. Mahkeme ilk aşamada yüzde 50 bant daralma cezası verebilecek. Otuz günlük süre içinde talebin karşılanmaması durumunda yüzde 90 bant daraltma cezası verilebilecek. Zengin, mahkemenin bu aşamada yüzde 50 ile 90 arasında bir takdir yetkisinin bulunacağını belirterek "Asıl amaç bu mecraları kullanılmaz hale getirmek değil, temsilci tayin etmelerini sağlamak" dedi.
Mahkemenin bant daraltma kararı vermesi durumunda erişim sağlayıcılar 4 saat içinde bu kararı yerine getirmekle mükellef olacaklar.

Ağ sağlayıcı süreç içinde temsilci tayin ederse para cezası dörtte bir oranında tahsil edilecek ve reklam yasağı kendiliğinden ortadan kalkacak.

Tazmin yükümlülüğü

Hukuka aykırılığı hakim veya mahkeme kararıyla tespit edilen sosyal ağ sağlayıcısında ortaya çıkmış hak ihlalinin bildiriminden sonra 24 saat içinde içerik kaldırılmazsa buradan doğan zararı sağlayıcının kendisinin tazmin etmesi gerekecek. 

Özlem Zengin, "Mevcut  5651 sayılı kanunda verilebilecek tek bir karar türü var. O da erişimin engellenmesi. Burada, tamamına dair bir yaptırım ortaya çıkıyor. Bundan sonraki kararlarda erişimin engellenmesi veya sadece içeriğin çıkarılması kararı verilebilecek" dedi.

"Unutulma hakkı sade vatandaş için"

Kişi, kişilik haklarını ihlal eden internet siteleriyle isminin ilişkilendirilmesinin engellenmesini talep edebilecek.

Unutulma hakkına da değinen Zengin, "Bir konuya dair ceza da almış olabilirsiniz, kararın üzerinden yedi yıl geçtikten sonra bu konunun sosyal ağlarda çıkmasını engellemek üzere bir talepte bulunma hakkı öngörülüyor" dedi. Zengin unutulma hakkının siyasetçiler için de söz konusu olup olmayacağına dair bir soruya da "Siyasetçiler için iş zorlaşıyor, Tarihe mal olmuş, yaşadığınız şeyler siyasi tarihin bir parçası haline gelmişse bunu ayırmak lazım. Bahsedilenler sade vatandaşlarımız için geçerli" dedi.

Yurt dışında bulunan muhataplarla elektronik tebligatın mümkün olduğu da kanun teklifinde yer alıyor.

Hak ihlalleriyle ilgili başvuruların takip edildiği bir komisyon olacağını da belirten Zengin, bu komisyonun işleyişle ilgili süreci gözlemleyeceğini, gerekirse başka düzenlemelerin gündeme gelebileceğini söyledi.

DW/BK,HT
©️ Deutsche Welle Türkçe