Stoltenberg İsveç'in NATO üyeliği için tarih verdi
24 Ekim 2023
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İsveç'in NATO'ya Katılım Protokolü'nü dün imzalamasının ardından İttifak üyesi ülkelere bir yazı gönderdi. Alman haber ajansı dpa'nın diplomatik çevrelerden edindiği bilgilere göre Stoltenberg, İsveç'in resmen üyeliğe kabulü için, Brüksel'de NATO dışişleri bakanlarının toplanacağı 28-29 Kasım tarihlerine işaret etti.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı dün Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İsveç'in NATO'ya Katılım Protokolü'nü imzaladığını duyurmuştu. İletişim Başkanlığı'nın X hesabından yapılan paylaşımda," İsveç'in NATO'ya Katılım Protokolü, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından 23 Ekim 2023 tarihinde imzalanarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sevk edilmiştir" ifadeleri yer almıştı. İsveç'in üyeliği için NATO üyelerinden sadece Türkiye ve Macaristan'da meclis süreci henüz tamamlanmadı.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, dün X hesabından yaptığı açıklamada şimdi konuyu ele alma sırasının meclise geldiğini belirterek NATO'ya üye olmayı "sabırsızlıkla beklediklerini" ifade etti. Stoltenberg de İsveç'in "hızlı bir şekilde" NATO üyesi olmasını beklediklerini açıkladı.
Süreç nasıl işleyecek?
İsveç'in NATO'ya Katılım Protokolü'nün ne zaman TBMM'nin gündemine geleceği henüz bilinmiyor. Protokolün TBMM Genel Kurulu'nda oylamaya sunulmasından önce, TBMM'nin Dışişleri Komisyonu'ndan da geçmesi gerekiyor. TBMM Başkanlığı'nın protokolü önce Dışileri Komisyonu'na göndermesi, komisyonun onayının ardından protokolün TBMM Genel Kurulu'na gönderilmesi bekleniyor. TBMM Genel Kurulu'nda yapılacak oylamanın ardından İsveç'in NATO'ya üye olması için gereken onay süreci tamamlanmış oluyor. Uzmanlar protokolün TBMM'den geçmesine kesin gözüyle bakıyor.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un çarşamba günü protokolü Dışişleri Komisyonu’na göndermesi bekleniyor. Kırım Platformu 2'nci Parlamenter Zirvesine katılmak üzere bulunduğu Çekya'nın başkenti Prag'da Anadolu Ajansı’na konuşan Kurtulmuş, TBMM'ye sevk edilen İsveç'in NATO'ya katılım protokolüne ilişkin, "Bu akşam Türkiye'ye dönüyorum. Döner dönmez Dışişleri Komisyonuna göndereceğiz. Ümit ediyorum ki en kısa süre içinde TBMM Genel Kuruluna gelecek ve milletvekillerimiz kararlarını verecektir" dedi.
Ne olmuştu?
İsveç ve Finlandiya, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından askeri tarafsızlık ilkesinden vazgeçerek 2022'nin Mayıs ayında NATO'ya üye olabilmek için resmi başvuruda bulunmuştu. Finlandiya 4 Nisan 2023'te NATO'nun 31'inci üyesi olarak İttifak'a katılırken, İsveç ise Türkiye'nin itirazı nedeniyle NATO'ya katılma hedefini gerçekleştirememişti.
Türkiye, "PKK gibi terör örgütleri ile yeterince mücadele etmediği" gerekçesiyle İsveç'in üyeliğini uzun süre bloke etmişti. İsveç, Türkiye'nin talepleri üzerine terörle mücadele yasalarını sertleştiren değişiklikleri yürürlüğe sokmuştu. İsveç'in Türkiye'nin taleplerini karşılamaya yönelik adımları neticesinde Türkiye Temmuz ayında Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta yapılan zirvede İsveç'in üyeliğine yönelik itirazını kaldırmıştı.
Türkiye'nin ve Macaristan'ın onay süreçlerini tamamlamasının ardından İsveç'in 32'inci üye olarak NATO'ya katılması bekleniyor.
dpa,rtr/BÖ,BK