Su bulmak zorlaşıyor

Kurak Turkana bölgesindeyiz. Sıcaklık 45 derece civarında ve yakınlardaki koyun ve keçiler akasya ağaçlarının altında güneş ışınlarından korunmaya çalışıyor. 10 yaşındaki John Lechipan'ın kahvaltısı oldukça sıra dışı. John’un babası Leshornai Lechipan kuraklık nedeniyle hayatta kalmanın büyük bir mücadeleye dönüştüğünü belirtiyor:

Leshornai Lechipan “Bölgedeki hayvanların çoğu susuzluktan öldü. Son olarak keçilerimden birini, sütünü emebilmesi için 10 yaşındaki oğluma vermek zorunda kaldım. Keçi önce kendi yavrusunu emzirecek, daha sonra oğlum da aynı keçiden süt emecek. Böylece akşama kadar hayvanlara bakacak gücü toplayabilecek” diyor.

Su bulma savaşı

48 yaşındaki John Kigen, kavurucu sıcağın altında ölü hayvanlarla dolu yolda kayıplarını sayıyor. Kigen yağmurlarla ilgili aldığı bir haber üzerine Baragoi’den Kirisia’ya 80 kilometrelik yolu yürümüş.

Kigen “Şu anda iklim değişimine şahit oluyoruz. Daha çok güneş ve daha az yağmur ile yaşıyoruz ve bu yüzden yiyeceğimiz yok. İklim değişmeye başladığından beri susuzluk nedeniyle çiftliğimden ürün elde edemedim” şeklinde konuşuyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün hazırladığı rapora göre siyasi ve ekonomik nedenlerin yanı sıra iklim değişikliği de Turkana halkının yiyecek ve temiz suya erişimini zorlaştırıyor. Rapora göre yağışları öngörmek giderek zorlaşıyor ve ortalama hava sıcaklıkları 2 – 3 derece artmış durumda.

Şu an yaşanan kuraklıktan önce, Kigen’in eşi her gün kuyuya ulaşmak için 6 saat yürüyor ve her zaman su ile geri dönüyordu. Ancak şimdi bulanık, çamurlu suya ulaşmak bile daha zor bir hal aldı. İnsan Hakları İzleme Örgütü araştırmacısı Felix Horn, bölgede yiyeceğe erişimde yaşanan güçlüğün giderek tırmanmasından endişe ediyor.

“Durum daha da kötüleşecek”

İklim bilimciler dünya genelinde ortalama sıcaklıklarda yaşanacak üç derecelik artış nedeniyle iklim değişikliğinin etkilerinin daha da kötüleşeceği görüşünde. Sıcaklık artışının çölleşmeyi artıracağına dikkat çeken Horn “Geçmişte 4-5 yıl süren kuraklıklar şimdilerde sürekli hale geldi ve bu yüzden çiftçilerin sürüleri yok oluyor. Eskiden yüzlerce keçiye sahip olan ailelerin şimdilerde yalnızca 2 - 3 keçisi var. Çünkü suya ve keçileri otlatacak yeşil alanlara erişmek gitgide zorlaşıyor” açıklamasını yapıyor.

“Henüz çok geç değil”

Ancak uzmanlar yardım etmek için hâlâ çok geç olmadığını belirtiyorlar. Paris’te iklim zirvesi devam ederken çevreci aktivistler dünya liderlerinin sıcaklık artışını önleme konusunda inisiyatif almaması durumunda Doğu Afrika’daki bazı kabilelerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı uyarısını yapıyor.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı İdari İşler Yöneticisi Achim Steiner, siyasi liderlerin değişim için gereken güce sahip olduğu görüşünde. Steiner “Buradaki sorun, hem bilim açısından anlamlı, hem de farklı ülkelerin üstleneceği farklı sorumlulukları adil bir biçimde dağıtabilen bir çözüm üretebilmekte. İlk, ikinci veya üçüncü denemede başarılı olamasak da denemeye devam etmeliyiz. Çünkü küresel ısınma ve iklim değişikliğine ancak bu şekilde bir çözüm bulunabilir” diyor.

Diplomat ve liderler iklim değişimine çözüm ararken, Turkana halkının kuraklık ve susuzluk ile verdiği yaşam savaşı devam ediyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Andrew Wasike