Sudan'da askeri yönetim karşıtı protestolar

Sudan Savunma Bakanı Avan bin Avf'ın ordunun yönetime el koyduğunu ve Devlet Başkanı Ömer el Beşir'in tutuklandığını duyurmasının ardından darbeyi reddeden muhalif gruplar yönetimin sivillere bırakılması için protestolara devam kararı aldı.

Özgürlük ve Değişim Beyannamesi isimli muhalif grupları temsil eden çatı gruptan yapılan açıklamada "Bu rejimi küçük düşürenlerin açıklamasını reddediyoruz" denildi.

Protesto eylemlerini düzenleyen ana örgütlerden biri olan Sudan Profesyoneller Birliği'nden yapılan açıklamada, askeri darbe ve silahlı kuvvetlerin geçiş dönemi yönetimi Askeri Geçiş Konseyi'nin değişimi temsil etmediği belirtilerek, "İnsanlarımızı ordu merkezindeki cesur oturma eylemlerine devam etmeye çağırıyoruz" ifadeleri kullanıldı.

Sudan ordusu ülkede 1 ay boyunca akşam 22:00'den sabah 04:00'e kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti.

Göstericilerin sokağa çıkma yasağına rağmen eylemlerine devam ettiği ve konsey için tıpkı El Beşir protestolarında olduğu gibi benzer sloganlar attıkları bildirildi.

Savunma Bakanı Bin Avf devlet televizyonundan yaptığı açıklamada, silahlı kuvvetlerin yönetiminde iki yıl sürecek bir geçiş döneminin ardından seçimlerin yapılmasının planlandığını belirtmiş, ülkede üç ay boyunca olağanüstü hal ilan edildiğini ve 2005 anayasasının yürürlükten kaldırıldığını açıklamıştı. Bin Avf çatışmaların yaşandığı Darfur da dahil olmak üzere ülkede ateşkesin geçerli olacağını söylemişti.

Dünyadan tepkiler

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in, "Sudanlıların demokratik isteklerinin uygun ve kapsayıcı bir geçiş süreci ile gerçekleşmesini" beklediği açıklandı. BM Sözcüsü Stephane Dujarric, Genel Sekreter'in "BM'in Sudanlılara ileriye dönük yollarını planlamada desteklemeye hazır olduğunu" teyit ettiğini aktardı.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Bu sürecin anayasal demokrasi ve ulusal uzlaşı çerçevesinde halkın beklentilerini karşılayacak, barışçı bir şekilde yürütülmesini temenni ediyoruz" denildi.

ABD Sudan askeri yönetimine sivilleri yönetime getirmesi çağrısında bulundu. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Robert Palladino yaptığı açıklamada Sudanlıların kendi geleceğini belirleme hakkı olduğunu söyledi.

Avrupa Birliği (AB) de orduyu yönetimi sivillere "hızlı" bir şekilde devretmeye çağırdı.

Ömer el Beşir tutuklandı

Bakan bin Avf, 30 yıldır iktidarda olan Devlet Başkanı Ömer el Beşir’in de tutuklandığını ve güvenli bir yere götürüldüğünü belirtmişti. "Sudan’daki insanlar rejim yüzünden çok acı çekti" diyen bin Avf, rejimin sürekli yalan söylediğini ve sahte sözler verdiğini ifade etmişti.

Savunma Bakanı’nın açıklaması öncesinde hükümete yakın kaynaklar, Ömer el Beşir’in istifaya zorlandığı bilgisini aktarmıştı.

Ülkede Aralık ayından beri devam eden protestolar Ömer el Beşir üzerindeki baskıyı artırmıştı. 19 Aralık’ta ekmek fiyatlarının üç kat artmasının ardından başlayan protestolar kısa sürede ülke geneline yayılmıştı. İktidarın protesto edildiği gösterilerde resmi verilere göre, bugüne kadar 49 kişi yaşamını yitirdi.

El Beşir'in 30 yıllık iktidarı

75 yaşındaki El Beşir, 1989 yılında İslamcıların desteği ile iktidarı ele geçirmişti. Sudan’ı 30 yıl boyunca sert uygulamalarla yöneten el Beşir Darfur, Nuba Dağları gibi çatışma bölgelerinde yüzbinlerce insanın öldürülmesinden sorumlu tutuluyor. İnsanlığa karşı suç, soykırım ve savaş suçu işlediği gerekçesiyle El Beşir hakkında uluslararası tutuklama kararı bulunuyor.

Birleşmiş Milletler verilerine göre, Sudan’ın Darfur bölgesinde 2003 yılından beri hükümet güçleri ile isyancılar arasında devam eden çatışmalarda yaklaşık 300 bin kişi öldü.

dpa, AP, AFP/SSB, HT

© Deutsche Welle Türkçe