Türkiye'nin dünya ekonomisi için önemi
19 Temmuz 2016
Türkiye'deki darbe girişimi, dünyanın en önemli su yollarından biri olan İstanbul Boğazı'nın geçici olarak kapanmasına yol açtı. Darbe girişimi Türkiye'nin Rusya, Avrupa ve Orta Asya arasındaki ticaret ve hammadde taşımacılığında ne kadar önemli bir ülke haline geldiğini gösterdi. Türkiye'nin ekonomik önemine genel bakış:
İstanbul Boğazı
Yaklaşık 30 kilometre uzunluğundaki İstanbul Boğazı'ndan her gün yüksek miktarda petrol taşınıyor. Küresel talebin yüzde üçüne tekabül eden üç milyon varil ham petrol her gün Boğazlar'dan geçerek dünya piyasasına ulaşıyor. En dar yerinde genişliği yarım mili ancak bulan İstanbul Boğazı'ndan yılda 48 bin gemi geçiyor. Ticari gemilerden geçiş ücreti alınmamakla birlikte hükümetin belirlediği güvenlik ve çevre harçları tahsil ediliyor. Boğazlardan petrol tankerlerinin yanı sıra Ukrayna, Rusya ve Kazakistan'ın ihraç ettiği tahılı taşıyan kuru yük gemileri de geçiyor. Küresel tahıl ihracatının dörtte biri Karadeniz limanlarından yapılıyor.
Hazar Denizi güzergahı
Her gün Hazar bölgesi ülkelerinde üretilen petrolün 700 bin varillik bölümü Türkiye'deki boru hatlarıyla Ceyhan Limanı'na taşınıyor. Türkiye güzergahı Azerbaycan ve Kazakistan için son derece önemli bir ihracat yolu. Azerbaycan petrolünü Gürcistan üzerinden Türkiye'ye bağlayan petrol ve doğalgaz boru hattı petrolcülük şirketi BP tarafından işletiliyor.
Irak ve İran petrolleri
Irak'ın kuzeyindeki Kürt bölgesinin petrolleri de ayrı bir boru hattı üzerinden Ceyhan Limanı'na pompalanıyor. Günde yarım milyon varil Irak petrolü Ceyhan'da tankerlere yükleniyor. Türkiye komşu İran'dan da doğal gaz ve petrokimya ürünleri ithal ediyor. Darbe girişimi sırasında sınırların kapatılması nedeniyle İran sevkiyatı geçici olarak durdurmuştu.
Tüketici
Türkiye transit ülkesi olmasının yanı sıra yüksek miktarda ham madde ithal eden bir ülke. Sadece dört Avrupa ülkesi Türkiye'den fazla doğal gaz tüketiyor. Türkiye'deki rafinerilerde günde en az bir milyon varil ham petrol işleniyor. Türkiye'nin bu yıl 4,3 milyon ton buğday ve 900 bin ton mısır ithal etmesi bekleniyor. Türklerin paranın değerindeki dalgalanmalara karşı altın bulundurma alışkanlığı Türkiye'yi dünyanın en büyük on altın piyasası arasına girmesini sağlamıştı. 2015 yılında Türkiye'de 72 ton altın satıldı.
© Deutsche Welle Türkçe
Reuters/AG/HS