"2019 rakamlarını beklemek yersiz olur"

Koronavirüs pandemisinden en çok etkilenen sektörlerden biri de turizm oldu. Yaz aylarının gelmesi ve salgının hız kesmesiyle birlikte ülkeler yavaş yavaş sınırlarını birbirlerine açmaya başladı. 1 Haziran'dan itibaren yerli turizm için gevşetmelere başlayan Türkiye, 10 Haziran'dan itibaren de dış turizme kapılarını açacak. Türkiye’nin turizmden beklentisini ve Almanya dahil yabancı turistlerin ne zaman gelmeye başlayacağını Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a sorduk.

DW: Koronavirüs salgınından etkilenen sektörlerden biri de turizm. Türkiye’nin bu yaz sezonuna ilişkin turizm politikası nasıl olacak?

Ersoy: 1 Haziran itibariyle birçok sektörde normalleşme sürecini başlattık. Turizm açısından bakıldığı zaman ilk etapta diğer ülkelerde olduğu gibi yerli turizmle başlıyoruz. Planlamalarımıza göre 10 Haziran’dan itibaren aşamalı şekilde yurt dışı trafik de açılmaya başlanacak. Ülkeler bazında bir takvim belirledik.

Virüs nedeniyle tatile gitmekten çekinenler var. Vatandaşların güven duyması için neler yapılıyor? Bir sertifika programı başlatılmıştı, detayları nedir?

Bu Avrupa genelinde Türkiye’nin öncülük ettiği bir sistem, biz geliştirdik. Bakanlık olarak bir genelgemiz var, bir de ayrıca bu sertifikanın kriterleri var. 132’den fazla çeşitlendirilmiş kriter. Dünyada en çok kriter içeren sertifika programı bizimki. Sertifikadaki kriterler personelin düzenli pandemi eğitimleri, hijyen ve sağlık kuralları, sosyal mesafe, denetim gibi bazı ana başlıklar altında sıralanıyor. Sertifika için başvuran firmalara bir logo veriyoruz; 'safe travel' logosu. Bunun içinde de bir kod var, misafir olarak gittiğiniz restoran ya da otelde bu kodu okuttuğunuz zaman denetim firmasının datalarına erişiyorsunuz. Çok şeffaf bir sistem. Genelgemiz mecburi ama sertifika gönüllülük esasına dayanıyor. Ama bu gönüllülük esası ile de olsa yararlanan işletmelerin listesini önümüzdeki haftadan itibaren Bakanlık sitemizden duyuracağız.

Sertifika programında Alman denetleme kuruluşlarının payı nedir?

Birçok Alman firması akreditasyon aldı ve başladılar da. Özellikle kıyı kentlerinde otelcilerin yüzde 90’ı Alman kuruluşlarına başvurmuş. Çok yabancı firma var ama Alman firmaları daha çok tercih edilmiş. Bu çok şeffaf bir program, hayalet müşteri denetim mekanizması bile konuldu. Bir açığınız varsa mutlaka bulunur. Benim inancım açılacak otellerin büyük bölümünün sertifika programına dahil olacağı yönünde.

Kamu bankalarının vereceği tatil kredisinin iç turizm için yararlı olacağını düşünüyor musunuz? 36 aya varan vadeler çok uzun bulunarak eleştirilmişti.

Biz bu proje üzerinde 1,5 aydır Hazine Bakanımız ile çalışıyoruz. İki imkan var, 18 ay vadeli kredi kartı ve 36 ay vadeli tüketici kredisi. Piyasa ile kıyaslandığında çok düşük faizli, piyasa faizinden yarı yarıya düşük olacak. İsteyen kredi kartından alır isteyen krediden. Ben 1 milyondan fazla paket talebi geleceğini düşünüyorum. Çünkü özellikle emekliler ve kamu çalışanları ile maaşlarını kamu bankalarından alanlar için hızlı bir şekilde devreye girecek. Faizinin çok düşük ve taksitlerin çok komik olması nedeniyle başarılı bir sonuç alınacağını düşünüyorum.

Almanya 15 Haziran’dan itibaren 31 Avrupa ülkesine seyahat uyarısını kaldırma kararı aldı. Alman yetkililerle temaslarınızda yakın bir zamanda Türkiye için de bu uyarının kaldırılmasına yönelik bir işaret aldınız mı?

Biz nasıl 'iç turizmle başlayacağız ve sonra açacağız' diyoruz, AB de Schengen sınırlarını bir iç sınır olarak görüyor ve ilk aşamayı öyle belirliyor. İkinci aşamada da Türkiye gibi üçüncü tarafları ele alacaklarını söylediler. Açıkçası Avrupa’da trafiğe açılan diğer ülkelerle Türkiye’yi kıyasladığınız zaman bizimki kadar kapsamlı bir sertifika programı olan, bu kadar sert kriterler uygulayan bir ülke yok. Buna ek olarak bu programı bu kadar şeffaf uygulayan bir ülke de yok. Önümüzdeki haftadan itibaren hem uluslararası basını hem de Türkiye’deki büyükelçileri Türkiye’deki turizm destinasyonlarına davet edeceğiz. Bu sertifika programının nasıl işlediğini kendi gözleriyle görsünler istiyoruz. Türkiye’nin virüsle mücadelesi sırasında hastanelerin doluluk oranı yüzde 68’i geçmedi. Sağlık altyapımız krizi hafif atlatmamızı sağladı. Tatil bölgelerine baktığınızda Antalya’da 400 km’ye yakın bir kıyı şeridi var, burada toplam vaka sayısı 300’den az.

Avrupa'da yaşayan Türklerin ve Türkiye kökenlilerin bu yıl Türkiye’yi ziyaretleri nasıl mümkün olacak?

Başlayacak o da, aslında bir sınırlama yok. Bir de Avrupalı birçok firmanın Türkiye’de yatırımları, tur operatörlerinin otelleri var. Böyle baktığınızda uzun vadeli bir sınırlama söz konusu değil. Ekonomik endişelerle de alınmış kararlar olduğunu düşünüyorum bazılarının. Sonuçta koronavirüs maalesef ekonomi virüsü halini almaya başladı. Biraz bencil yaklaşımlar da olabiliyor ülkeler arasında. Ama bütün bu saydığım gerekçeleri de göz önüne alırsak birkaç hafta içinde Avrupa ile trafiğin başlayacağını düşünüyorum. Çok kısa zamanda turizm açısından ben bir normalleşme bekliyorum. Ama bir 2019 rakamlarını beklemek yersiz olur. Bizim bu seneki hedefimiz öncelikli olarak sektörün tekrar çarklarını döndürmesi ve maksimum sayıda otelin açılması. Zaten sektör bu sene kâr amaçlı bir işletme mantığında değil; normalleşmeyi başlatmayı ve 2021'e kuvvetli girmeyi hedefliyor.

Rusya ve Ukrayna'dan gelecek turistlerle ilgili son durum nedir?

Ukrayna ile hava trafiği başlıyor 1 Temmuz’da, mutabakat sağlandı. Rusya ile de görüşüyoruz. Onlar kendi verilerini kontrol etmek istiyorlar. Ama ilk açılacak ülkeler arasında Türkiye’yi gördüklerini de söylüyorlar, yani bir hareket başlarsa önce Türkiye ile başlamak istediklerini. Vaka sayısı çok çıkıyor olabilir ama ben Rusya’nın da hastane sürecini çok iyi yönettiğini görüyorum. Çok kısa bir süre içinde, Haziran sonunda bütün dünya bu vaka sayılarına çok daha iyimser bakacak. Havaların da düzelmesiyle iyileşmenin ve normalleşmenin çok daha hızlı olacağını düşünüyorum. Rusya ile de Temmuz ayı içinde hava trafiğinin başlamasını umuyorum.

Yabancı turistlere Türkiye’de test yapılacak mı?

Bizim turistlerden test talebimiz ya da gelmeden önce bir belge getirmeleri talebimiz yok. Ama özellikle turist girişi yapılan hava limanlarımızda test merkezleri oluşturduk. Giriş yapan turisti makinelerle ölçüyoruz ve 38 derecenin üstünde ısısı çıkanları otomatik olarak teste alacağız. PCR testi, bir saat içinde sonuç veriyor. Dünyada herhalde bir tek Türkiye bütün turizm havalimanlarına test merkezleri kurdu, sınır kapılarına da koyduk.

Yabancı turistin Türkiye’de hasta olması durumunda ne yapılacak?

Türkiye’de zaten birisi hastalandığı zaman Türk vatandaşı mı yoksa yabancı mı diye bir ayrım yapmıyoruz. Covid olmasına da gerek yok zaten, herhangi bir nedenle Türkiye’de bir devlet hastanesine başvurursanız size otomatik olarak hizmet veriyor. Biz hiçbir zaman yerli veya yabancı ayrımı yapmıyoruz. Biri bizim ülkemizde hastalandıysa tedavi hizmeti veriyoruz. O açıdan kimsenin bir endişesi olmasın.

Söyleşi: Gülsen Solaker

©Deutsche Welle Türkçe