Venezuela ordusu kimi destekliyor?

Venezuela'da muhalif lider Juan Guaido'nun kendisini geçici devlet başkanı ilan etmesinin ardından ülkedeki siyasi krizin nasıl sonuçlanacağı konusunda kilit rol oynayan ordunun üst rütbeli komutanlarından Devlet Başkanı Nicolas Maduro'yu destekleyen açıklamalar geldi.

Venezuela Savunma Bakanı Vladimir Padrino Lopez, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda "Silahlı kuvvetlerimiz, karanlık güçler tarafından görevlendirilen veya kendisini yasa dışı bir şekilde devlet başkanı ilan eden bir devlet başkanı hiçbir zaman kabul etmez" dedi. Padrino Lopez, Guaido'nun adımını "darbe" olarak nitelendirdi.

Ordu Genel Komutanı Jesus Suarez Chourio da, Devlet Başkanı Maduro'ya "mutlak sadakat" içinde olduğunu açıkladı. Ordunun üst rütbeli komutanları da benzer açıklamalar yaptı.

Juan Guaido ise askerlere muhalefetin yanında yer alması çağrısı yapıyor. Orduya muhalefeti destekleme çağrısını tekrarlayan Guaido, "Askerler, Venezuela halkının yanında yer alın" dedi.

Maduro orduya güvenebilir mi?

Peki Maduro, muhalif lider Guaido ile arasındaki iktidar mücadelesinde orduya güvenebilir mi? Alman ordusuna bağlı Helmut Schmidt Üniversitesi'nden Ana Soliz Landivar de Stange, buna kuşkuyla yaklaşıyor. De Stange DW'ye yaptığı açıklamada, "Tweetlerden ziyade, ordunun demokratik süreç için resmi destek açıklamasını görmemiz gerekiyor" dedi.

Bunun mutlaka Maduro'ya destek anlamına gelmeyeceğine işaret eden de Stange, "Silahlı kuvvetler anayasal düzeni destekliyorsa, o zaman en kısa sürede devlet başkanlığı seçimleri yapılmasından söz edebilirler" şeklinde konuştu. Siyaset bilimci Stange, iktidar mücadelesinin nasıl sonuçlanacağını söylemenin zor olduğunu, ancak ordunun bu mücadelede kilit bir rol oynadığının açık olduğunu ifade etti.

Düşük rütbeliler ve erler arasında memnuniyetsizlik

Rostock Üniversitesi'den siyaset bilimci Wolfgang Muno da, bu konuda aynı görüşleri paylaşıyor. Muno, DW'ye yaptığı açıklamada, "Kim ordunun desteğini alırsa, ülkenin geleceğini belirler" dedi. Ordu yönetimi ile Maduro hükümeti arasında ayrılık görmediğini ifade eden Muno, "Üst düzey memurlar, rejimden çıkar sağlıyor. Ayrıcalıklara ve indirimlere sahipler, ekonomi ve siyaseti kontrol ediyorlar, muhalefeti desteklemeyecekler" şeklinde konuştu.

Ancak Soliz Landivar de Stange de Wolfgang Muno da, Venezuela ordusunda, özellikle düşük rütbeli subaylar ve erler arasında memnuniyetsizliğin hâkim olduğu görüşündeler. Bu kesimin Maduro'ya tepkili olduğunu belirten Soliz Landivar de Stange, "Diğer Venezuealılar gibi yokluk nedeniyle sıkıntılar yaşadıklarının" altını çizdi.

Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu'nda konuşan eski Ticaret ve Sanayi Bakanı Moises Naim de, Venezuela'da "ordudaki bölünmüşlüğe" dikkat çekti. Naim, silahlı kuvvetlerin bir bölümünün ülkedeki durumdan "çok, çok mutsuz" olduğunu belirtti.

Uyuşturucu ticareti ve kara para aklama

Ancak üst rütbeli komutanlar için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Meksikalı güvenlik uzmanı Alexia Barrios, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, üst rütbeli komutanların Maduro'nun oluşturduğu ağın içinde yer aldığını savundu. Barrios, "Maduro Los Soles karteli tarafından destekleniyor" ifadesini kullandı.

Siyasetçi ve memurların üyesi olduğu Los Soles kartelinin, uyuşturucu ticareti ve kara para aklama gibi yasa dışı eylemlerde bulunduğunu iddia eden Barrios, üst rütbeli subayların da bu grupta yer aldığını öne sürdü. Barrios, Latin Amerika'nın birçok ülkesini kapsayan rüşvet skandalı Odebrecht'e ilişkin bilgiler ile Panama belgelerinde bu iddialara dair belgelerin yer aldığını ifade etti.

"Bu insanlar suça o kadar karışmış durumdalar ki, hükümeti kolaylıkla terk edemezler" diyen Soliz Landivar de Stange, mevcut iktidara sırt çevirmeleri halinde yargılanma ve hatta hapis cezasına çarptırılma tehditi ile karşı karşıya olduklarını dile getirdi.

Alman düşünce kuruluşu Bilim ve Politika Vakfı’ndan Günther Maihold ise orduda olası bir bölünmenin, iktidar mücadelesinde belirleyici bir rol oynayabileceğini belirtti. Maihold, muhalelefetin ordunun üst rütbeli komutanlara af vaat etmesi halinde, generallerin de Maduro'ya sırt çevirmesinin sağlanabileceğini ifade etti.

Enrique López Magallón

© Deutsche Welle Türkçe