Yunan trajedisinin perdeleri

Borçlarını ödeyemediği için fiilen müflis durumda olan Yunanistan'ı biraz olsun rahatlatması beklenen ikinci yardım paketinin onaylanması için zaman daralıyor. Aynı zamanda Yunanistan'daki direniş ve AB tarafından dikte ettirilen tasarruf ve reform programının ağır aksak uygulanması yüzünden Atina’nın yardım olarak alacağı ek milyarlarla krizden kurtulabileceğine inananların sayısı da azalıyor. Önümüzdeki günlerde birçok engelin aşılması ve henüz soru işaretlerinin giderilemediği son derece girift bir yardım paketinin hazırlanması gerekiyor.

Genel çözüm neden bu kadar zor?

Atina sadece, özel banka ve kreditörleriyle kısmi borç affı konusunda anlaşmak zorunda olsa neyse. Ama aynı zamanda Papadimos hükümetine destek veren siyasî partilerin AB'ndeki ortaklarıyla Uluslararası Para Fonu'na (IMF) ek tasarruf taahhüdünde bulunması ve şimdiye kadar sürüncemede bırakılan reformları eksiksiz yerine getirmesi de gerekiyor.

Zaman daralıyor. Mart ayına kadar Atina'nın taze para bulması şart. Yunanistan'ın 20 Mart'ta vadesi dolacak olan borç tahvilleri için 14,5 milyar euroya ihtiyacı var.

Partilerin reform vaatleri ne anlama geliyor?

Reformlar, 130 milyar euroluk ikinci yardım paketinin vazgeçilmez şartı. AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) temsilcilerinden oluşan kontrol troykası Atina’dan sadece geciken tasarruf ve reform sözünü yerine getirmesini değil ama aynı zamanda siyasî partilerin ek reformlar için de yazılı taahhütte bulunmasını talep ediyor. Çünkü ilkbaharda yapılacak genel seçimlerle, geçici hükümetin görevi sona ermiş olacak. Troyka, seçimi kazanan tarafın sorumluluktan kaçıp tasarruf tedbirlerini sulandırmasını mutlaka önlemek istiyor.

İkinci yardım paketi yetecek mi?

Bunu yatırımcının ve ticari bankaların alacaklarının ne kadarından feragat edeceği belirleyecek. 130 milyar euronun 30 milyarlık bölümü, özel kreditöre tahvil takasını cazip kılmak için kullanılacak. Özel kreditörlerden alacaklarının yüzde 75’ine kadar olan bölümünden vazgeçip elindeki eski Yunan devlet tahvillerini düşük faizli ve uzun vadeli yeni tahvillerle takas etmesi hedefleniyor. Bu durumda Yunanistan’ın borç yükü 100 milyar euro azalmış olacak. Aynı zamanda 2020 yılına kadar Yunanistan’ın borçlarını kendi cebinden ödeyebilecek duruma gelmesi de amaçlanıyor.

'Saç tıraşı'nın garantisi var mı?

Hayır. Hangi banka, sigorta ve hedge fonun borç affına katılacağı ve borçların ne kadarının tıraşlanacağı belli değil. Avrupa ülkeleri yardımı 130 milyar euronun üzerine çıkarmak zorunda kalabilir. Avrupa Merkez Bankası da mali istikrar fonu (EFSF) üzerinden borç makasına ortak edilebilir. Atina 13 Şubat'a kadar tahvil takası için resmî teklif vermek zorunda. Hem de vakit geçirmeden. Çünkü takasın teknik işlemleri haftalarca sürebilir. Özel sektörün bu operasyona ne kadar katkıda bulunacağı ondan sonra belli olacak.

Yunanistan'ın reform toleransı kaldı mı?

Kreditörler açısından, evet. Örneğin, kamu sektöründe çalışanların nüfusa oranı diğer bütün AB ülkelerindekinden fazla. Memur maaşları da oldukça dolgun. Vergi idaresi doğru dürüst işlemiyor, devlet haksız kazançla yurt dışına kaçırılan paralara el uzatamıyor. Savunma bütçesi çok şişirilmiş. Özelleştirme de yerinde sayıyor. Alacaklılar, kriz ülkeleri İtalya, Portekiz ve İrlanda'nın düzelme çabalarında çok daha başarılı olduğunu belirtiyorlar.

Yunanistan'ın moratoryum ilan etmesi ya da Euro Bölgesi'nden çıkması daha iyi olmaz mı?

Yunanistan'ın ortak para bölgesinden ihraç edilmesi hukuken mümkün değil. Atina ancak kendiliğinden Euro'yu bırakabilir. Avrupalıların bu opsiyonu sık sık gündeme getirmelerinin nedeni, bütçe disiplininin ortakların kontrolüne bırakması için Atina üzerindeki baskıyı arttırmak. Fiilen iflas etmiş olan Yunanistan uluslararası kreditörler sayesinde ayakta duruyor. Avrupalı ortakları Yunanistan'ı gözden çıkarmıyor. Euro Bölgesi'nde kalırsa, Avrupa antlaşmalarında yer alan ilkelerin aksine Avrupa Birliği transfer birliğine döner. Yunanistan para bölgesinden çıkıp eski para birimi Drahmi'ye dönerse, ihracatını arttırmak ve ürünlerine rekabet gücü kazandırmak için parasının oldukça yüksek oranda devalüe edecektir. Ancak uzmanlar, Euro'dan ayrılmanın kestirilemeyecek sonuçları olduğunu ve örneğin mudilerin bankaları adeta yağmalayacağını hatırlatıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Tim Braune (DPA)/Ahmet Günaltay

Editör: Başak Sezen