Çeçenistan'dan beklentiler yüksek

Moskova yönetimi, Çeçenistan’daki seçimleri demokratik bir adım olarak niteliyor. Ancak gözlemciler, bölgede, siyasi düşüncenin özgürce ifade edilmesi için gerekli istikrarın tam olarak sağlanamadığı görüşünde. Ancak buna rağmen seçimlerden beklentiler yüksek. Batı dünyası, sonunda muhatap alabilecekleri bir aday bulacakları yönünde umutlu.

Çeçenistan’da, şimdiye kadar demokratik bir parlamento yoktu. Onun yerine, üyelerinin atamayla işe başına geldiği bir ‘devlet konseyi’, ülke idaresini elinde bulunduruyordu. Ancak Çeçen halkı, seçimler sayesinde çatışmalarla gündeme gelen ülkenin, demokratikleşme yolunda büyük bir ilerleme kaydedeceğine inanıyor.

“Çeçenistan Grozni Çalışanları Gazetesi” yazarlarından Ljoma Turpalov, halkın seçimlere olan ilgisinin şaşırtıcı olduğunu belirtiyor. Turpalov şu görüşleri dile getiriyor: “Aslında seçim diye tam olarak adlandırılamayacak son 2 cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra, halkın ilgisizliğiyle karşılaşacağı sanılıyordu. Ülkede, süren kanunsuzluğa ve Rusya’nın hakimiyet gücüne rağmen, halkta bir hareketlenme var. Şimdi ümit edilen, yeni seçilecek bu meclisin yürütme görevini üstlenecek demokratik bir iktidar olacağı.”

Alternatif adaylar göstermelik mi?

Gözlemcilere göre ise aslında bu yöndeki umut, pek de yersiz sayılmaz. Çünkü seçimlerde ilk kez Putin’i destekleyen “Birleşik Rusya Partisi” adayları dışında, başka adaylara da izin veriliyor. Bu yeni isimler arasında eski komutanlardan Magomed Canbiyev de var.

Uzmanlar, eski komutanın göstermelik bir aday olduğunu düşünseler de Avrupa Parlamentosu raportörlerinden Andreas Gross, bu gelişmenin olumlu olduğunu belirtiyor. Gross, Çeçenistan’daki seçimlerle ilgili “Bana göre, seçimde ilginç olan şey, karşıt görüşlü kutuplar arasında köprü oluşturabilecek grup ve kişilerin ilk defa adaylığını koymaları. Özellikle bu adayların seçimde nasıl sonuçlar alacağını büyük bir ilgiyle takip edeceğim” diye konuşuyor.

Katılımın yüksek olması bekleniyor

Alternatif adayların, seçimlerde ne kadar oy alacağı tartışma konusu. Çünkü şimdiye kadarki seçimlerde hep %90’lara varan bir katılım oldu ve en son seçimlerde de yine Kremlin yanlısı bir aday seçildi. Ülkedeki haber ajansları, yine seçimin büyük bir katılımla gerçekleşeceğini tahmin ediyor. Ancak yerli ve yabancı gözlemciler, seçimlerin beklenen gibi sorunsuz geçeceğinden çok da emin değiller. Ülkedeki insan hakları savunucuları, parlamentodaki temsilcilik görevi için bazı kişilere büyük paralar ödendiğini, ayrıca hatır-gönül ilişkileriyle bazı kişilere teklif götürüldüğünü söylüyor.

Bu konuda temkinli konuşan Gazeteci - Yazar Ljoma Turpalov, “Yeni parlamentonun halkın her kesimini temsil edip etmeyeceği konusunda kesin bir saptama yapmak zor. Çeçenistan, Rus yasalarının, Rus Parlamentosu’nun ve Rus hukukunun geçerli olduğu Rusya’ya ait. Çeçenler, bu yasalara tam olarak riayet etmiyor. Yeni parlamentonun da yasalara tam olarak uyulmasını sağlayacağına inanmıyorum” diyor.

24 bin kişi güvenliği sağlayacak

Çeçenistan’nın demokratikleşme yolunda büyük bir adım atacağı kesin. Çeçen Cumhurbaşkanı Alu Alhanov da yaklaşan seçimleri, “Politik istikrarın önemli bir işareti” olarak görüyor. Ancak özgür iradenin ortaya çıkacağı seçimlerde, 24 bin güvenlik görevlisi işbaşında olacak.